.png)
Nga Gazeta Si- Zonat urbane në të gjithë Europën po ngrohen, në mënyrë të pabarabartë dhe me efekte të mëdha. Nga Tirana në Tashkent, Uzbekistan, zonat urbane po përjetojnë një rritje të ndjeshme të temperaturave, një rritje të valëve të nxehtësisë dhe rreziqe në rritje për shëndetin publik, prodhimin ekonomik dhe infrastrukturën. Por ajo që shihet shqetësuese është se temperaturat po ndryshojnë edhe nga hapësira në hapësirë, brenda një qyteti.
Në një raport të Bankës Botërore, thuhet se në Vlorë, Tiranë dhe Shkodër, temperaturat ndryshojnë jo nga qyteti në qytet por edhe nga lagjja në lagje.
Më shumë se 50,000 matje të temperaturës dhe lagështisë së ajrit pranë tokës u kryen në tre zona të ndara.
“Dallimet termike midis lagjeve ishin të habitshme. Në Shqipëri, ndryshimi midis lagjeve më të nxehta dhe më të ftohta arriti në 6.5°C në Shkodër, 6.4°C në Vlorë, dhe 4.3°C në Tiranë. Në të tre qytetet, temperaturat ishin më të larta në zonat me një dendësi më të madhe të asfaltit, betonit dhe sipërfaqeve të tjera të papërshkueshme nga uji dhe më të ulëta në zonat me më shumë mbulesë të gjelbër”, thuhet në raport.
Gjithashtu, në raport thuhet se zonat më të nxehta pjesërisht përputhen me dallimet në të ardhura: zonat e banimit me shtëpi më të shtrenjta ishin përgjithësisht më të ftohta, ndërsa zonat me blloqe apartamentesh të dendura dhe pa bimësi ishin më të nxehta.
“Vendndodhjet e dendura në qendër të qytetit ku tregtia, shitja me pakicë, vendet e punës në zyra dhe turizmi janë të përqendruara ishin gjithashtu më të nxehta”, thuhet në raport.
Pjesëmarrësit gjithashtu identifikuan mundësi për të përmirësuar hapësirat ku nxehtësia e tepërt prishte rehatinë dhe shëndetin.
Rekomandimet përfshinin ndryshimin e materialeve të tokës që bllokonin nxehtësinë në një shesh lojërash pranë zhvillimeve të dendura të banesave ku stresi i nxehtësisë e bëntë të pamundur për fëmijët që të luajnë.
Gjithashtu rekomandohet shtimi i gjelbërimit në rrugët e këmbësorëve dhe përmirësim i dizajnit të stacioneve të autobusëve dhe zonave tregtare, duke përfshirë shitjet në rrugë.
Në politikat e përshtatjes ndaj nxehtësisë parashikohen 4 plane:
-Plani i shëndetit ndaj nxehtësisë
-Sistemi i paralajmërimit të hershëm
-Plani i kryeqytetit
-Plani kombëtar i adaptimit
Nga këto, Shqipëria është e vetmja në Europë që ka vetëm planin kombëtar të adaptimit.
Sipas Bankës Botërore, humbjet ekonomike nga nxehtësia ekstreme mund të arrijnë në 2.5 për qind të PBB-së deri në mesin e shekullit në disa pjesë të rajonit. Nxehtësia dëmton si produktivitetin e sotëm ashtu edhe kapitalin njerëzor afatgjatë.
“Kur bën vapë, punëtorët ngadalësojnë ose ndalojnë së punuari plotësisht. Nxehtësia zvogëlon performancën fizike dhe njohëse. Vetëm humbjet e produktivitetit mund të ulin PBB-në deri në 1.3 për qind në vende si Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe Taxhikistani.
Nxehtësia ekstreme është një nga rreziqet më vdekjeprurëse, më pak të dukshme dhe më të nënvlerësuara me të cilat përballemi. Ndryshe nga stuhitë ose përmbytjet, ajo nuk lë mbeturina pas. Por pasojat që shkakton mbi njerëzit, infrastrukturën dhe ekonominë janë të mëdha. Dhjetëra mijëra vdekje të lidhura me nxehtësinë kanë ndodhur vetëm në Europë në dy dekadat e fundit.
Ngjarjet ekstreme të nxehtësisë jo vetëm vrasin por gjithashtu edhe përkeqësojnë sëmundjet kronike, duke mbingarkuar spitalet, veçanërisht për të moshuarit dhe komunitetet me të ardhura të ulëta.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
