Ne rrjet

Ballkani Perëndimor, zonë me “princa” të vegjël me të cilët mund të bëhen “marrëveshje” biznesi

Nga Gazeta Si- Beogradi e përshëndeti presidentin e Francës Emanuel Macron me një “shfaqje” të veçantë. I gjithë qyteti, raporton korrespondenti special i “Le Monde”, ishte larë me ngjyra franceze. Me sa sheh syri: blu-bardhë-kuqe, si flamuri serb…dhe si flamuri rus. Pikërisht për këtë është shqetësuar kryesisht presidenti francez gjatë vizitës së tij dyditore, përkatësisht për pozitën gjeopolitike të Serbisë. Sepse diplomacia franceze është e bindur: Me blerjen e dymbëdhjetë avionëve luftarakë Rafale, të cilët tashmë janë vulosur, Serbia po largohet një hap nga Rusia dhe drejt kampit perëndimor. Blerja e këtyre “makinerive” për 2.7 miliardë euro krijon varësi teknologjike dhe, sipas francezëve, është një sinjal. Ai tregon një ndryshim strategjik, tha Macron.

Është e vërtetë se blerja e Rafal nuk është hapi i vetëm përmes të cilit Serbia po demonstron solidaritetin e saj me Perëndimin. Beogradi ka mbështetur të gjitha rezolutat e OKB-së kundër luftës së agresionit rus. Ajo gjithashtu furnizon me municion ushtrinë ukrainase në një shkallë të madhe, përmes rrugëve të tërthorta. Por Vuçiç nuk ka ndërmend të largohet nga miqtë e tij në Moskë dhe Pekin. Ai nuk do të vendosë sanksione kundër Rusisë. Ai gjithashtu mbështetet në mbështetjen e Moskës dhe Pekinit në mosnjohjen e shtetësisë së Kosovës. Kinezët kanë marrë përsipër fabrikat e mëdha të minierave dhe çelikut në Serbi dhe po modernizojnë infrastrukturën e transportit. Vuçiç nuk dëshiron ta humbasë as këtë. Blerja e Rafale në fakt vërteton vetëm se politika e tij e lëvizjes po funksionon. Macron vlerësoi publikisht "guximin strategjik" të Vuçiçit. Por kjo konsiston në mosvendosjen midis blloqeve. Në Beograd, Macron përsëriti frazat që dëgjojnë të gjithë vizitorët nga BE: vendi i Serbisë është në BE. As ai vetë nuk e beson këtë. Vuçiç as nuk është i interesuar për këtë. Ai nuk do një shtet kushtetues funksional apo një ndryshim demokratik të pushtetit. Ajo që i intereson është lidhja e vendit të tij me tregjet evropiane. Ai përdor fitimet e pasurisë për të mbështetur pranimin e sundimit të tij.

Gjërat po ndryshojnë edhe në BE. Një model i ri integrimi po shfaqet. Ai nuk ndjek një dokument strategjik, por rezulton nga marrëdhëniet praktike me vendet e rajonit. Shtetet anëtare të rëndësishme, duket se nuk e shohin më Ballkanin Perëndimor si një zonë aderimi nga e cila anëtarët e barabartë do t'i bashkohen një ditë Bashkimit, por si një lloj zone përparimi strategjik. Atje, në vendet e vogla, ka “princa” të vegjël me të cilët mund të bëhen "marrëveshje" për ndryshime që nuk do të ishin të mundshme në “shtëpitë” e liderve.

Tre shembuj: Gjermania dëshiron që kompania Rio Tinto të nxjerrë litium për industrinë e saj të makinave në një zonë bujqësore perëndimore të Serbisë. Danimarka do të operojë një burg në Kosovë në të cilin do të dërgojë të dënuarit e saj të huaj. Italia i çon emigrantët që merr në det në Shqipëri, ku procedurat e azilit zhvillohen në një kamp. Dhe së fundi, çdo vit vendet e BE-së rekrutojnë dhjetëra mijëra punëtorë të kualifikuar nga rajoni, të cilët janë trajnuar në këto vende dhe që mungojnë në tregun lokal të punës. Këto nuk janë të mira për të ardhmen e shoqërisë civile dhe demokracisë në rajon. Vitet e ardhshme do të vendosin nëse qytetarët e Ballkanit Perëndimor mund ta ndryshojnë këtë prirje dhe vështirë se do të ketë mbështetje nga jashtë.

Burimi: Neue Zurcher Zeitung (nzz.ch). Përshtati: Gazeta Si.


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë