Gazeta Si – Vendimi i administratës amerikane të Donald Trump për të pezulluar ndihmën ushtarake për Ukrainën, i parashikuar nga gazetat amerikane, krijon një sërë problemesh për Ukrainën, e cila për më shumë se tre vjet i ka rezistuar pushtimit në shkallë të gjerë të urdhëruar nga presidenti rus, Vladimir Putin në vitin 2022.
Një nga këto probleme do të jetë mungesa e sistemeve të mbrojtjes ajrore kundër bombardimeve ruse.
Çdo javë, Rusia lëshon raketa balistike, raketa lundrimi dhe qindra dronë me rreze të gjatë veprimi kundër qyteteve të Ukrainës për të goditur gjithashtu objektiva civilë si spitalet, restorantet dhe termocentralet.
Në vitet e fundit, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë furnizuar një numër të mirë të baterive “Patriot” dhe “Nasams”, të cilat janë raketa të afta për të kapur dhe shkatërruar raketat ruse gjatë fluturimit.
Por furnizimet e këtyre raketave interceptuese, herët a vonë do të mbarojnë dhe do ta lënë Ukrainën më të ekspozuar ndaj bombardimeve.
Ukrainasit e kanë përjetuar tashmë këtë situatë. Kur republikanët amerikanë në Kongres pezulluan autorizimin e administratës Biden për të dërguar ndihma ushtarake në Ukrainë midis dhjetorit 2023 dhe prillit 2024, ushtria ukrainase duhej të vendoste se si të përdorte furnizimin e këtyre mjeteve që po mbaronin.
Në një situatë ideale, ata mund të kishin përdorur mjaft interceptorë për të shkatërruar çdo raketë ruse.
Në një situatë skamjeje, ata u detyruan të zgjidhnin sa raketa ruse të përpiqeshin të kapnin dhe sa të linin të kalonin, me shpresën se nuk do të goditeshin.
Ata pothuajse vendosën të kapnin vetëm një raketë ruse në dhjetë, por më pas pezullimi i ndihmës përfundoi.
Mbrojtja e qyteteve ukrainase nga bombardimet ruse është si një konkurrencë: rusët duhet të prodhojnë mjaft raketa për t’i bërë të padobishme interceptorët e ukrainasve dhe anasjelltas, ukrainasit duhet të blejnë mjaft përgjues për t’i bërë të padobishme raketat ruse.
Rusët janë të penguar në prodhimin e raketave dhe dronëve nga sanksionet ndërkombëtare derisa ato të zgjasin, por ata blejnë dronë nga Irani dhe raketa balistike nga Koreja e Veriut.
Disa zona të Ukrainës, e cila është një vend i madh, janë më të mbrojtura nga sistemet e mbrojtjes ajrore se të tjerat.
Qendra e kryeqytetit Kiev, duke përfshirë rrugën “Bankova” me ndërtesat qeveritare ku merren vendimet, është një nga zonat më të mbrojtura.
Por pa interceptorët amerikanë, edhe qendra e Kievit mund të mbetej e pambrojtur. Vitet e fundit, vendet evropiane, kanë ofruar sisteme mbrojtëse, por jo të mjaftueshme për të mbushur boshllëkun që tani do të lënë Shtetet e Bashkuara. Dhe ata nuk mund të prodhojnë më shumë përnjëherë.
Kompania që prodhon “Nasams”, norvegjezja “Kongsberg”, ka njoftuar vendimin e saj për të filluar prodhimin në Ukrainë, por do të duhet pak kohë para se të shihen bateritë ukrainase në funksion.
Një problem i dytë i pezullimit të vendosur nga presidenti Trump, do të jetë, ndër shumë të tjera, mungesa e furnizimeve me raketa dhe pjesë këmbimi për sistemet e artilerisë “HIMARS” dhe “GMLRS”, të cilat janë raketahedhëse të lëvizshme në rrota apo binarë, aq efektive sa të kenë një ndikim të rëndësishëm në ecurinë e vitit të parë të luftës.
Koncepti i “HIMARS/GMLRS” është ai i “Katyusha”-s së vjetër të ushtrisë sovjetike: një kamion që lëshon raketa nga shtrati dhe lëviz aty ku duhet.
Por raketat amerikane janë një version i përditësuar dhe mund të arrijnë objektivat 80 kilometra larg me një diferencë gabimi prej 9 metrash.
Ushtria ukrainase ishte veçanërisht e shpejtë për të mësuar se si funksiononte “HIMARS/GMLRS” dhe në verën e vitit 2022 i përdori ato kundër depove të municionit dhe karburantit në pjesën e pasme ruse.
Rezultati ishte që ushtarët rusë duhej të zhvendosnin të gjitha qendrat më të rëndësishme të logjistikës së tyre të paktën njëqind kilometra larg frontit për të qenë të sigurt, por kjo nënkuptonte furnizime më të ngadalta dhe të ndërprera.
Kjo ngadalësi shpjegon edhe pse rusët aktualisht po arrijnë të pushtojnë vetëm disa qindra metra të territorit ukrainas në të njëjtën kohë.
Një problem i tretë do të jetë ulja e të ashtuquajturës aftësi “ISR” të ukrainasve dhe fundi i mundshëm i ndarjes së inteligjencës.
“Isr” është një akronim në anglisht që do të thotë Inteligjencë, Mbikëqyrje dhe Zbulim dhe tregon aftësinë për të parë dhe kuptuar se çfarë po ndodh në një zonë lufte falë kontributit të shumë burimeve të ndryshme që punojnë së bashku, si videoja që vjen nga një dron në fluturim dhe përgjimet e radiove të armikut.
Amerikanët kanë dhënë një kontribut të madh në aftësinë “ISR” të ushtrisë ukrainase. Pa të, shpjegon ndër të tjera “The Economist”, do të jetë e vështirë të kryhet i ashtuquajturi shënjestrim dinamik, që nënkupton zbulimin e objektivave të armikut gjatë lëvizjes dhe goditjen e tyre. Qofshin ato luftanije ruse që lundrojnë në brigjet e Krimesë apo kolona tankesh në rajonin e Donbasit.
“New York Times” shkruan se nuk është ende e qartë nëse ndarja e inteligjencës midis amerikanëve dhe ukrainasve do të përfundojë gjithashtu: tani për tani nuk ka ndodhur, thotë një burim ushtarak.
Ekziston gjithashtu mundësia që Shtetet e Bashkuara të pezullojnë shërbimin e ofruar nga “Starlink”, sistemi tregtar i vënë në dispozicion nga kompania e Elon Musk, që u siguron klientëve një lidhje interneti përmes satelitit.
Po flitet për këtë këto ditë, pasi më 22 shkurt, para takimit katastrofik mes Zelenskit dhe Trumpit në Shtëpinë e Bardhë, agjencia e lajmeve “Reuters” shkroi se Shtetet e Bashkuara tashmë po shqyrtonin mundësinë.
Të kesh një lidhje të mirë interneti përgjatë vijës së frontit, ku shpesh mungon gjithçka, është padyshim një ndihmë e rëndësishme për ushtrinë. Ushtria ukrainase po studion disa alternativa për “Starlink”, por ato nuk janë aq të mira.
Ukraina ka qenë gjithmonë e vetëdijshme për varësinë e saj nga ndihmat ushtarake që vijnë nga jashtë dhe për faktin se qeveritë aleate mund të ndryshojnë mendje brenda natës, siç ka ndodhur në Shtetet e Bashkuara.
Për këtë arsye është përpjekur të korrigjohet kjo situatë dhe të bëhet gjithnjë e më autonome në prodhimin e armëve.
Ka pasur një evolucion të shpejtë. Tani, 40 për qind e armëve të përdorura në fushën e betejës prodhohen në Ukrainë, tha presidenti ukrainas, Volodimir Zelenski në një intervistë.
Një shembull i kësaj përpjekjeje ukrainase për të bërë gjithnjë e më shumë vetë, është ajo që ndodhi me dronët.
Në fillim të luftës, dronët e përdorur nga ushtria ukrainase ishin pajisje komerciale kineze në masë të madhe që përdoreshin vetëm për të vëzhguar lëvizjet e rusëve dhe shpesh bliheshin në internet me iniciativën e ushtarëve.
Më pas, teknikët ukrainas filluan të transformojnë të njëjtët dronë kinezë të blerë masivisht në internet në bomba fluturuese që gjuajnë objektivat ruse përgjatë vijës së frontit.
Burime ushtarake ukrainase, thonë për “Post” se në shumë situata dronët e përdorur në këtë mënyrë janë më efikas se artileria.
Në vitin 2024, Ukraina investoi dy miliardë dollarë për të prodhuar të paktën një milion dronë pa i blerë ato jashtë vendit, por e tejkaloi prodhimin e planifikuar dhe deri në tetor kishte prodhuar tashmë një milion e gjysmë. Tani vlerësimet e prodhimit vjetor të dronëve në Ukrainë janë rishikuar në 4 milionë në vit.
Varësia e Ukrainës nga ndihma e huaj ushtarake është zvogëluar në krahasim me vitet e kaluara dhe një kolaps i menjëhershëm i frontit nuk është skenari më i mundshëm.
Por mbajtja afatgjatë pa armë amerikane bëhet më e vështirë dhe më e ndërlikuar dhe kjo është pikërisht ajo në të cilën po mbështetej Putin.
Presidenti rus u frymëzua nga ajo që ndodhi në Afganistan, ku Shtetet e Bashkuara braktisën qeverinë në Kabul pas njëzet vjet lufte guerile kundër talebanëve dhe fituan talebanët.
Në të njëjtën intervistë, Zelenski tha se “kontributi i Shteteve të Bashkuara në kapacitetin mbrojtës dhe sigurinë e Ukrainës, tani është rreth 30 për qind. Mund ta imagjinoni se çfarë do të ndodhte me ne pa këtë 30 për qind vendimtar”.
Pezullimi i ndihmës ushtarake nga administrata Trump, krijon gjithashtu një problem serioz për negociatat e armëpushimit, sepse Rusia nuk do të ketë asnjë nxitje për të bërë kompromis dhe për të ndaluar luftën tani që lufta kundër ukrainasve është bërë më e lehtë se më parë.
Përshtati në shqip: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
