.png)
Nga Gazeta ‘Si’- Për dekada është ndezur debati nëse Pekini po e eksporton në mënyrë aktive sistemin e tij autoritar jashtë vendit, por një raport i ri i bazuar në një grumbull dokumentesh qeveritare të paekzaminuara më parë tregon se si Kina po eksperimenton me përhapjen e modelit të saj në vende të tjera.
Raporti i ri nga Këshilli Atlantik, një institut kërkimor në Uashington, bazohet në 1691 skedarë nga Ministria e Tregtisë e Kinës që u regjistruan në internet në 2021 dhe 2022. Të dhënat përshkruan 795 programe qeveritare të përbërë nga trajnime dhe shkëmbime me zyrtarë të huaj që dokumentet thonë se janë krijuar për të promovuar ide dhe praktika nga modeli ekonomik dhe politik i Kinës midis vendeve në Evropën Lindore dhe vendeve të Amerikës Latine, Afrikës dhe Azisë që përbëjnë të ashtuquajturin Jug Global.
“Kjo është dëshmi e vërtetë për të mbështetur atë që është bërë një besim në rritje në mesin e komunitetit të ekspertëve,” tha Niva Yau, autore e raportit dhe bashkëpunëtore në Qendrën Globale të Kinës të Këshillit Atlantik.
"Tani mund të demonstrojmë me fjalët e vetë Kinës nga dokumentet e saj të brendshme të planifikimit se çfarë po përpiqet të bëjë."
Zyrtarët kinezë kanë thënë në mënyrë të përsëritur se Pekini nuk po eksporton sistemin e tij autoritar për qeverisje, por mbledhja e dosjeve të qeverisë i shtohet një numri provash në zhvillim që tregojnë se Kina po përpiqet t'ua shesë meritat e modelit të saj zyrtarëve anembanë Jugut Global duke zhvilluar gjithashtu nisma të reja dhe programe praktike për të përshpejtuar miratimin e tyre.
Modeli i Kinës
Partia Komuniste Kineze (PKK) ka mbajtur një kontroll ekskluziv mbi pushtetin për më shumë se 70 vjet dhe ka parë bumin e saj ekonomik në dekadat e fundit duke përdorur një model të bazuar në sundimin politik autoritar njëpartiak ‘të martuar’ me një sistem ekonomik kapitalist shtetëror.
Promovimi i këtij sistemi në vendet e tjera anembanë botës shihet nga analistët si një mënyrë për të kultivuar një bllok politik miqësor autoritar që mund të ndihmojë Pekinin të riformojë institucionet globale dhe të kundërpeshojë përpjekjet perëndimore për të izoluar Kinën me sanksione ekonomike ose kritika ndaj praktikave të saj tregtare dhe pretendimeve territoriale.
Shumë nga dokumentet në raport përshkruajnë programe trajnimi në fusha të lidhura me tregtinë, si udhëzimet e menaxhimit të portit, duke miratuar BeiDou - përgjigjen e Kinës ndaj Sistemit të Pozicionimit Global të krijuar nga SHBA (GPS) - dhe sektorë si blockchain dhe teknologji të tjera të reja.
Dosjet, megjithatë, gërmojnë edhe në fusha të tjera tradicionalisht jashtë kompetencës së Ministrisë së Tregtisë. Disa promovojnë shkëmbime të përqendruara në mënyrën se si grupet lokale të mendimit mund të ndihmojnë në zbatimin e Iniciativës Brez dhe Rrugë (BRI) - projekti i infrastrukturës shumë miliardë dollarësh i Kinës - dhe gjithashtu shtyjnë politikat e qeverisë kineze përmes programeve të fokusuara në çështje si integrimi i pakicave etnike, menaxhimi i formave të reja të medias dhe trajnime në praktikat e qeverisjes kineze të përshtatura për këshilltarët presidencialë nga qeveritë e huaja.
Vetë programet krijohen nëpërmjet marrëveshjeve dypalëshe ose përmes organizatave rajonale shumëpalëshe të udhëhequra nga Kina, ku fokusohen në rajone specifike gjeografike dhe grupe vendesh që ndajnë një gjuhë të ngjashme.
Për shembull, dokumente të shumta përshkruajnë kurse trajnimi për drejtuesit e qeverisjes vendore, presidentët e universiteteve dhe këshilltarët politikë "nga vendet rusishtfolëse", ndërsa programe të tjera janë krijuar posaçërisht për zyrtarë nga shtetet anëtare të Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait (SCO), e cila përfshin Kinën, India, Irani, Kazakistani, Kirgistani, Pakistani, Rusia, Taxhikistani dhe Uzbekistani.
Yau thotë se këto programe janë krijuar për t'i shitur një narrativë Jugut Global se përparimi i shpejtë ekonomik i përjetuar nga Kina gjatë tre dekadave të fundit është rezultat i drejtpërdrejtë i qasjes autoritare të vendit ndaj qeverisjes.
“Këto dosje tregojnë se Kina po eksporton jo vetëm njohuritë praktike për suksesin e saj ekonomik, por gjithashtu po përhap idenë se ky sukses rrjedh drejtpërdrejt nga metodat qeverisëse të Partisë Komuniste Kineze” tha ajo.
Dimensioni i 'Një Koleksioni Inteligjence' dhe përtej
Ndërsa shumë qeveri në mbarë botën promovojnë shkëmbime praktike dhe trajnime me zyrtarë nga vendet e huaja, kësti i dosjeve të dokumentuara nga Yau dallohet në atë që shumë përdorin gjuhën e thatë të qeverisë për të mbështetur në mënyrë eksplicite një qasje jodemokratike ndaj çështjeve si rregullimi i medias kombëtare, menaxhimi i çështjeve ligjore dhe kontrollin e rrjedhës së informacionit në internet.
Një dimension tjetër i dokumentuar nga raporti i Yau është se shumë nga programet, veçanërisht ato të drejtuara ndaj zyrtarëve qeveritarë, duket se "i shërbejnë qëllimeve të mbledhjes së inteligjencës" sepse ata kërkojnë që "secili pjesëmarrës të paraqesë raporte që detajojnë shkëmbimet dhe angazhimet e tyre të mëparshme midis tyre dhe vendeve të tjera të huaja në fushën specifike të bashkëpunimit në lidhje me temën e trajnimit.”
Yau thotë se kjo kërkesë nga programet i shërben qëllimeve të shumëfishta duke ofruar fillimisht një rrjedhë të rëndësishme të mbledhjes së të dhënave për zyrtarët e qeverisë së huaj. Por ajo thotë se mund të shërbejë gjithashtu si një mënyrë për të vlerësuar hapjen e çdo zyrtari individual ndaj pikëpamjeve dhe politikave që mbështeten gjatë shkëmbimit.
"Ajo mund të lejojë palën kineze të vendosë nëse ky person mund të zhvillohet si një lloj ndërmjetësi për të lehtësuar bashkëpunimin e mëtejshëm me Kinën dhe vendin e tyre," tha ajo.
Programet e komunikimit dhe trajnimit të Kinës me qeveritë e huaja kanë ekzistuar për dekada nën kompetencën e Departamentit Ndërkombëtar të Ndërlidhjes (ILD), një agjenci nën Komitetin Qendror të CCP, funksioni kryesor i së cilës është diplomacia parti-me-parti.
Por, ndërkohë që ILD tradicionalisht kishte për detyrë të angazhohej me vende me sundim njëpartiak ose struktura të ngjashme komuniste, ajo është zgjeruar vitet e fundit për të drejtuar programe dhe shkëmbime pavarësisht nga orientimi i një partie politike, dhe së fundmi ka mbajtur takime me zyrtarë nga vende si Kazakistani dhe Serbia.
Duke pasur parasysh dosjet e sapoekzaminuara dhe provat e tjera, Yau thotë se po bëhet e qartë se Pekini po përpiqet të eksportojë aspekte të modelit të tij politik jashtë vendit. Më pak i qartë, thotë ajo, është ndikimi që kanë përpjekje të tilla në mbarë botën.
"Në këto dosje, ne mund të shohim qëllimin e asaj që Pekini dëshiron të arrijë," tha Yau. "Ndoshta është shumë herët për të ndjerë ende efektet, por këto programe janë rritur ndjeshëm që nga fundi i viteve 2010 dhe po përfshijnë mijëra zyrtarë nga i gjithë Jugu Global."
Burimi: The Geopost/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
