.png)
Gazeta Si – Prej muajsh, në Kinë po zhvillohet një skenë e përsëritur: nëse një festë publike është duke u zhvilluar, një gjeneral ose admiral mungon në galerinë e nderit ose në podiumin zyrtar.
Kjo ndodhi, për shembull, në nëntor, kur presidenti kinez, Xi Jinping mori pjesë në një ceremoni në Provincën Hainan për të inauguruar aeroplan-mbajtësen e tretë të vendit.
Të gjithë vunë re menjëherë se Admirali Hu Zhongming, kreu i Marinës, dhe Admirali Wu Yanan, kreu i Flotës Jugore, e cila operon gjithashtu në Hainan, mungonin në ceremoni.
Disa ditë më parë, në fund të tetorit, ishte mbajtur plenumi – ose mbledhja e plotë – e Komitetit Qendror, një nga organet më të rëndësishme të Partisë Komuniste, i kryesuar nga Xi.
Plenumi ka afërsisht 200 anëtarë, 42 prej të cilëve janë oficerë ushtarakë aktivë ose në pension. Por 27 oficerë, më shumë se gjysma, mungonin.
Të gjithë këta komandantë, gjeneralë dhe admiralë mungonin për shkak të spastrimit më të madh në forcat e armatosura në vite, në të cilin u akuzuan për korrupsion dhe krime të tjera.
Është një spastrim aq i thellë sa, sipas disa analizave, mund të rrezikojë edhe efektivitetin e ushtrisë. Spastrimi ka vazhduar prej muajsh dhe ka disa karakteristika të pazakonta.
Së pari: po vjen në një kohë të çuditshme. Në Kinë, është mjaft e zakonshme që një udhëheqës i ri të zëvendësojë komandën e forcave të armatosura pas mbërritjes dhe të përdorë luftën kundër korrupsionit si justifikim për të eliminuar grupet e pushtetit brenda shtetit.
Megjithatë, Xi Jinping ka qenë në pushtet që nga viti 2012 dhe ai e luftoi korrupsionin në vitet e para, kur nisi edhe një reformë ushtarake.
Fakti që ai tani ka rinisur spastrimin e forcave të armatosura, pas gati 15 vitesh në pushtet gjatë të cilave duhet të kishte konsoliduar kontrollin e tij, është si i pazakontë, ashtu edhe domethënës.
Së dyti, ky spastrim i ushtrisë është veçanërisht i thellë, duke pasur parasysh oficerët e rangut të lartë të larguar; dhe i gjerë, duke pasur parasysh numrin e tyre.
Ndër të tjerë, të larguarit janë Gjenerali He Weidong, oficeri i tretë më i lartë në forcat e armatosura; Admirali Miao Hua, i cili drejtoi departamentin politik të forcave të armatosura dhe Gjenerali Lin Xiangyang, i cili drejtoi një komandë ushtarake veçanërisht të rëndësishme që mbikëqyrte manovrat kundër Tajvanit.
Nga shtatë anëtarët e Komisionit Qendror Ushtarak, organi më i rëndësishëm mbikëqyrës politik i forcave të armatosura, kanë mbetur vetëm katër, njëri prej të cilëve është Xi.
Për më tepër, që nga viti 2023, janë larguar dy ministra të njëpasnjëshëm të Mbrojtjes, të dy gjeneralë që më vonë u përjashtuan nga ushtria. Përveç gjeneralëve, janë larguar qindra oficerë me rang më të ulët.
Disa nga oficerët e larguar janë hetuar zyrtarisht, pothuajse gjithmonë për korrupsion dhe janë përjashtuar nga ushtria.
Të tjerë, thjesht janë zhdukur nga ngjarjet publike, kështu që spastrimi i tyre vetëm supozohet, por konsiderohet shumë i mundshëm.
Së treti, dhe ky është elementi më i çuditshëm nga të gjithë: një pjesë e madhe e oficerëve të spastruar ishin emëruar nga Xi Jinping dhe besohej se ishin besnikë ndaj tij.
Në veçanti, Gjenerali He Weidong dhe Admirali Miao Hua, ishin zgjedhur personalisht nga Xi në vitet e fundit për të pasur njerëz të besuar në pozicionet më të larta në forcat e armatosura. Disa oficerë të tjerë të larguar në muajt e fundit kishin njohur lidhje politike ose personale me Xi.
Kjo ka nxitur një mori hipotezash, të gjitha të vështira për t’u konfirmuar, të cilat mund të ndahen në dy linja kryesore: spastrimet e aleatëve të Xi-së, tregojnë se presidenti është i dobët dhe nuk ka kontroll të plotë mbi ushtrinë; ose, anasjelltas, ato tregojnë se ai është i fortë dhe nuk shqetësohet për forcimin e fuqisë ushtarake të Kinës.
Sipas hipotezës së parë (Xi i dobët), një luftë është duke u zhvilluar brenda forcave të armatosura midis fraksioneve, në të cilën njëri ka fituar epërsi mbi tjetrin, pa qenë Xi në gjendje të rimarrë kontrollin e situatës.
Sipas hipotezës së dytë (Xi i fortë), presidenti kinez është aq i fiksuar pas përgatitjes së forcave të armatosura për luftë, sa që me shenjën më të vogël të dobësisë, edhe aleatët e tij eliminohen.
Ekziston edhe një hipotezë e tretë, përkatësisht se spastrimet janë në të vërtetë një përgjigje ndaj një problemi korrupsioni brenda ushtrisë.
Ato sigurisht që janë, sepse forcat e armatosura kanë kohë që po përballen me këtë problem, por nuk ka gjasa që korrupsioni të mos jetë shoqëruar me çështje politike ose strategjike ushtarake.
Shumë analistë kanë filluar të vënë në pikëpyetje nëse dhe në çfarë mase këto spastrime kanë dëmtuar kapacitetin operacional të forcave të armatosura.
Ka disa shenja, siç është fakti që, sipas një raporti të kohëve të fundit nga Instituti Ndërkombëtar i Kërkimeve për Paqen në Stokholm (SIPRI), të ardhurat ushtarake kineze ranë në vitin 2024, ndërsa ato të të gjitha vendeve të tjera të mëdha u rritën.
Në vitin 2024, kompanitë gjermane të armëve rritën shitjet me 36 përqind, ato japoneze me 40 përqind dhe ato amerikane me 3.8 përqind.
Megjithatë, shitjet kineze ranë me 10 përqind, një shenjë se forcat e armatosura të vendit nuk ishin në gjendje të thithnin pajisje dhe teknologji të reja.
Për më tepër, në muajt e fundit, avionët luftarakë kinezë kanë ulur ndjeshëm fluturimet hyrëse në ishullin e kontestuar të Tajvanit, megjithëse ky mund të jetë një ndryshim në strategji dhe jo një rënie në aftësitë ushtarake.
Një faktor tjetër potencialisht shqetësues, është se vala e largimeve të oficerëve filloi në Forcat e Raketave, organi që kontrollon arsenalin e raketave, përfshirë ato bërthamore.
Ndër të tjera, një raport i vitit të kaluar nga Departamenti i Mbrojtjes i SHBA-ve, zbuloi se korrupsioni në Forcat e Raketave kishte ngadalësuar ndërtimin e siloseve të reja të lëshimit për kokat bërthamore, në një kohë kur Kina po kërkon të zgjerojë me shpejtësi arsenalin e saj.
Megjithatë, të gjitha këto shenja dobësie duhet të vendosen në kontekst: Kina po modernizon dhe profesionalizon me shpejtësi forcat e saj të armatosura, po zhvillon sisteme të reja armësh dhe po përmirëson ndjeshëm aftësitë e saj ushtarake.
Një shembull i mirë janë aeroplanmbajtëset, të cilat janë anijet më të fuqishme dhe komplekse për t’u ndërtuar dhe shpesh konsiderohen si një masë e forcës ushtarake të një vendi.
Përpara se Xi Jinping të vinte në pushtet, marina e tij kishte vetëm një aeroplanmbajtëse të vjetër të stilit sovjetik, por tani ka tre, dhe e fundit, e lançuar në nëntor, është e para e projektuar dhe ndërtuar tërësisht në vend.
Është vlerësuar se në dhjetë vitet e ardhshme, Kina do të ketë 5-6 aeroplanmbëjtëse, më shumë se çdo vend tjetër përveç Shteteve të Bashkuara, të cilat kanë dhjetë.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
