Çmimet kanë rënë me pothuajse 65 për qind që kur arritën kulmin e të gjitha kohërave në gusht. Objektet e magazinimit në të gjithë kontinentin janë të mbushura deri në pikën e shpërthimit, gati për të furnizuar shtëpitë dhe industrinë këtë dimër.
Edhe cisternat e gazit të lëngshëm natyror të lëngshëm në det tani janë aq të bollshme sa po krijohen bllokime trafiku jashtë terminaleve europiane ndërsa presin të shkarkohen.
Pas muajsh frike për një dimër të rrethuar nga mungesat dhe mjerimi i shkaktuar nga armatizimi i furnizimeve me gaz nga Rusia, shumica e tregtarëve do të pranojnë me kujdes se pasuritë e Europës janë përmirësuar.
Moti më i ngrohtë se normalja në javët e fundit ka vonuar fillimin e sezonit të ngrohjes dhe bizneset europiane kanë ulur ndjeshëm konsumin e gazit. Por kujdesi qëndron ende në ajër. Të guxosh të besosh se kriza energjetike është zgjidhur disi, është e rrezikshme duke pasur parasysh shkallën e sfidës së mbetur.
Çmimet mbeten jashtëzakonisht të larta, veçanërisht për fillimin e vitit të ardhshëm, dhe kur moti i ftohtë më në fund të godasë, mbeten shqetësimet që Europa mund të djegë shpejt rezervat e saj të gazit, duke çuar ende në ngushtim ekstrem të furnizimeve pas Krishtlindjeve.
Gazi me rreth 115 euro për megavat orë është ende i barabartë me pothuajse 180 dollarë për fuçi. Kontratat në dhjetor dhe janar janë mbi 230 dollarë për fuçi.
“Situata në Europë është se njerëzit janë pak të vetëkënaqur – çmimet kanë rënë këtë javë, rezervat janë plot, por është shumë herët për të thënë se do të jetë mirë,” tha Alex Tuckett, Shefi i Ekonomisë në CRU Group, konsulencë për mallra.
“Nuk e dini sa i ftohtë do të jetë dimri, nuk jemi në sezonin e ngrohjes. Variabli i madh është moti.”
Të tjerët janë pak më optimistë
Henning Gloystein nga Eurasia, grup konsulence, argumenton se Europa mund të përballojë të jetë pak më e sigurt pasi ka mbushur me sukses objektet e saj të magazinimit – mjaftueshëm për të përmbushur rreth dy muaj kërkesë për gaz – gjatë verës, megjithëse me një çmim jashtëzakonisht të lartë.
“Depozitat e plota të magazinimit e bëjnë racionimin e rëndë të energjisë dimërore apo edhe ndërprerjet më pak të mundshme, duke zvogëluar potencialisht – edhe pse jo duke parandaluar – një recesion të pritshëm”, tha Gloystein.
Por dominimi i motit mbi tregun e gazit do të thotë se ai nuk është plotësisht i përgatitur të thotë se më e keqja ka mbaruar përfundimisht. Nëse dimri është i butë, atëherë Gjermania, ekonomia më e madhe e Europës, mund ta mbyllë sezonin me hapësirat e saj të magazinimit pothuajse gjysmë të mbushura.
Por nëse është pak më i ftohtë se normalja, atëherë “inventarët gjermanë të gazit do të shteren praktikisht deri në fund të marsit, duke kërkuar ndoshta racionimin e vonshëm të dimrit ose ndërprerjet e furnizimit”, tha Gloystein.
Kjo çon në një nga frikërat më të mëdha në industri: edhe nëse Europa mund ta kalojë këtë dimër, viti i ardhshëm mund të jetë më i keq. Pranvera do të sjellë pak pushim nga kriza e menjëhershme. Por tregu i gazit nuk ndalet. Kur kërkesa për ngrohje bie, gara për rimbushjen e magazinimit fillon nga e para.
Por ndryshe nga gjashtë muajt e parë të vitit 2022, kur furnizimet ruse ende derdheshin kryesisht në Europë, pavarësisht pushtimit të Ukrainës nga Moska, supozimi duhet të jetë se flukset kohore do të jenë afër zeros.
Kështu që kontinenti do të përballet me një betejë të vështirë për të nisur dimrin në 2023/24 në një pozicion po aq të fortë sa është sot. Europa tashmë ka shfrytëzuar pothuajse çdo burim të disponueshëm të gazit, nga rritja e importeve të LNG-së deri tek kërkesa që Norvegjia të maksimizojë prodhimin për muaj të tërë.
Deri në mesin e kësaj dekade pritet të ketë pak shtesa të furnizimit globalisht.
BE-ja do të rrisë aftësinë e saj për të importuar LNG përmes terminaleve lundruese në Gjermani dhe Holandë, por ato do të konkurrojnë për të njëjtin grup të kufizuar furnizimi. Dhe pa gazin rus, BE-së do t’i duhet edhe më shumë LNG gjatë 12 muajve të ardhshëm.
Tregu i të ardhmes po reflekton tashmë këto shqetësime, me kontratat që tregtohen mbi 200 dollarë për fuçi ekuivalente edhe për tremujorin e parë të 2024. Çmimet më të ulëta mund të materializohen ende. Drejtuesit e energjisë në Europë mendojnë se shtrirja e plotë e shkatërrimit të kërkesës nuk është parë ende, pasi disa kompani janë ende të mbrojtura nga kontratat afatgjata që i furnizojnë ato me gaz me çmime shumë më të ulëta se normat e tregut.
Me përfundimin e kontratave në muajt në vijim, ne duhet të presim që më shumë biznese të cenueshme nga goditjet e çmimeve të energjisë të bien në vështirësi. Është mënyra klasike e tregut për të ulur kërkesën.
Nëse Franca mund të rregullojë flotën e saj bërthamore të ngarkuar me mirëmbajtje, mund të ketë një pushim më pozitiv, pasi më pak gaz do të duhet të digjet për energji elektrike në të gjithë kontinentin. Por rezultati më i mundshëm mbetet se qeveritë do të jenë ende të gatshme për mbështetje të konsiderueshme për familjet gjatë 18 muajve të ardhshëm.
Shtrëngimi i buxheteve familjare të klasës së mesme gjithashtu ka të ngjarë të shtojë presionet ekonomike.
Pra, a po fiton Europa? Afatgjatë, po tregon se ekonomitë e tregut mund të gjejnë një rrugëdalje.
Por fatkeqësisht tani për tani ka shumë dhimbje për të arritur deri atje.
Burimi: Financial Times; Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
