Nga Gazeta ‘Si’- “E vetmja gjë që nuk dëshironi të ndodhë është bashkimi i Rusisë dhe Kinës.Do të më duhet t’i ndaj ata dhe mendoj se mund ta bëj këtë”, u mburr Donald Trump në një intervistë me komentatorin politik Tucker Carlson në tetor.
Gjatë fushatës, presidenti i zgjedhur tha vazhdimisht se ai do të ndalonte luftën në Ukrainë “për 24 orë” dhe se do të ishte shumë më i ashpër ndaj Kinës sesa ka qenë presidenti Joe Biden.
Trump kurrë nuk e ka artikuluar saktësisht se cili është plani i tij për të “ndarë” këto dy vende. Por indikacionet e hershme sugjerojnë se administrata e ardhshme mund të kërkojë të dëmtojë partneritetin kinezo-rus duke ulur tensionet (dhe madje duke përmirësuar lidhjet) me Moskën në mënyrë që të ushtrojë presion mbi Pekinin.
Kjo shkollë mendimi duket se është e popullarizuar me shumë njerëz në universin Trump, përfshirë ata që janë nominuar në ekipin e tij të sigurisë kombëtare. Michael Waltz, për shembull, një anëtar i Kongresit të cilin Trump e ka zgjedhur për të shërbyer si këshilltar i tij për sigurinë kombëtare, mbrojti tezën në The Economist që Shtetet e Bashkuara të ndihmojnë në përfundimin e luftës në Ukrainë sa më shpejt të jetë e mundur dhe më pas të devijojnë burimet për të “kundërshtuar kërcënimin më të madh nga Partia Komuniste Kineze.”
Prioriteti kryesor i Kremlinit është të lundrojë në mënyrë të sigurt në këtë periudhë dhe të shmangë një përshkallëzim të madh me Shtetet e Bashkuara mbi Ukrainën përpara se Trump të zhvendoset në Shtëpinë e Bardhë.
Presidenti rus Vladimir Putin shpreson se presidenca e Trump do të rezultojë në një ulje të ndjeshme të mbështetjes perëndimore për Kievin nëse Moska i luan mirë kartat e saj – edhe nëse nuk arrihet përfundimi zyrtar i armiqësive në Ukrainë.
Shqetësimet e Pekinit janë krejt të kundërta. Takimi i presidentit kinez Xi Jinping me Biden në nëntor gjatë samitit të APEC sinjalizoi se administrata demokrate nuk do të prishë ndjeshëm marrëdhëniet e SHBA-së me Kinën në rrugën e saj.
Sa i përket ekipit republikan të ardhshëm, Pekini ka arsye për t’u shqetësuar – si nga retorika e tij e fushatës ashtu edhe nga kasti i personazheve që Trump ka emëruar në punët kyçe në qeverinë e tij.
Purgatori i Putinit
Detajet rreth “planit të paqes” të Trump për Ukrainën janë të pakta dhe zyrtarë të lartë rusë i kanë kufizuar komentet e tyre publike për potencialin e tij. Por edhe para se të hyjë në një bisedë zyrtare me Trump, Kremlini duhet të përballojë javët e ardhshme, të cilat i sheh si një nga periudhat më të rrezikshme të luftës në Ukrainë.
Pas gati një viti diskutimi të dhimbshëm, administrata në ikje e Biden më në fund i ka dhënë Kievit lejen për të përdorur armë me rreze të gjatë të prodhuara nga vendet anëtare të NATO-s, duke përfshirë raketat e ATACMS të prodhuara nga SHBA dhe raketat britanike Storm Shadow, kundër objektivave ushtarakë brenda territorit rus të njohur ndërkombëtarisht.
Më 19 nëntor, një depo armatimi ruse në rajonin Bryansk të vendit u godit me atë që ministria ruse e mbrojtjes pretendoi se ishte një ATACMS dhe dy ditë më vonë një post komandë që thuhet se priste gjeneralët e Koresë së Veriut u godit nga raketat Storm Shadow në rajonin Kursk të Rusisë.
Këto pengesa, sado të dhimbshme të jenë për rusët, nuk do të kenë një efekt të rëndësishëm në trajektoren e luftimeve. Rusia gradualisht po fiton më shumë terren në frontin lindor. Ajo që shqetëson Kremlinin është shpërfillja e dukshme e Perëndimit për linjat e kuqe të komunikuara qartë të Moskës dhe parandalimin bërthamor. Putin ka thënë në shumë raste se Ukraina nuk mund të përdorte sisteme të tilla si ATACMS dhe Storm Shadow pa asistencë të madhe teknike nga personeli i NATO-s dhe se për këtë arsye, nga këndvështrimi i Kremlinit, përdorimi i tyre nga ukrainasit është i ngjashëm me aleancën perëndimore që gjuan kundër Rusisë.
Nxitja e disiplinuar dhe e organizuar e Perëndimit ndaj vijave të kuqe të Rusisë e ka detyruar Kremlinin të pranojë të shtënat e NATO-s ndaj objektivave ruse në territorin e pushtuar ukrainas—përfshirë Krimenë—pa shumë përshkallëzim hakmarrës përtej sulmeve të saj në Ukrainë.
Por synimi brenda kufijve rusë është një çështje krejtësisht tjetër; sipas mendimit të Kremlinit, ajo duhet të ndalet më shpejt se sa vonë.
Putini optimist për Trump por Xi ka shumë për t’u shqetësuar
Në përgjigje të këtij agresioni të perceptuar perëndimor, më 19 nëntor, Rusia publikoi një doktrinë të re bërthamore që ul ndjeshëm pragun për përdorimin e armëve bërthamore dhe hap rrugën për sulme bërthamore kundër shteteve jobërthamore (si Ukraina) që lëshojnë kinetike me rreze të gjatë veprimi. Për të forcuar këto kërcënime verbale, të cilat Perëndimi nuk i ka vendosur shumë, më 21 nëntor, Rusia lëshoi një raketë me aftësi bërthamore në një fabrikë ushtarake në Dnipro.
Duke gjykuar nga shpërthimet relativisht të vogla, raketa kishte pak ose aspak ngarkesë – që do të thotë se lëshimi ishte kryesisht një sinjal politik që tregon aftësinë dhe vullnetin e Kremlinit për të përshkallëzuar.
Sipas mendimit të Moskës, topi tani është kthyer në fushën e Uashingtonit. Putini ka paralajmëruar në mënyrë eksplicite liderët perëndimorë se ai do t’i përgjigjet çdo hapi përshkallëzues, siç janë sulmet e reja në Rusi ose trupat e dërguara në Ukrainë, me hakmarrje të synuar.
Duke vepruar kështu, ai shpreson të stabilizojë situatën derisa inaugurimi i Trump të hapë një dritare të re mundësish për të negociuar një fund të konfliktit të favorshëm për Kremlinin.
Kremlini është i vetëdijshëm se lëvizjet e fundit të administratës Biden, duke përfshirë heqjen e kufizimeve për armët e furnizuara në Ukrainë, po ndërtojnë ndikimin e Uashingtonit në çdo diskutim të ardhshëm. Kjo është arsyeja pse Moska po tërhiqet kaq fort kundër përshkallëzimeve më të rrezikshme, duke mos u hakmarrë ndaj atyre që konsiderohen më pak të rëndësishme, siç janë sanksionet e reja kundër sistemit financiar rus që administrata Biden zbuloi më 21 nëntor, ose vendimi i Uashingtonit për të furnizuar forcat e armatosura ukrainase me mina tokësore.
Rusia është bërë shumë e varur nga Kina ekonomikisht
Mes gjithë pasigurisë që do të sjellë Trump 2.0, gjëja e fundit për të cilën Putini dhe Xi shqetësohen është aftësia e Uashingtonit për të orkestruar një ndarje të vërtetë midis vendeve të tyre, pavarësisht premtimit të Trump për ta bërë këtë në gjurmët e fushatës.
Para së gjithash, nëse Trump mund të negociojë një marrëveshje mbi Ukrainën që kënaq Putinin, mbetet për t’u parë. Nëse shqetësimet thelbësore të Kremlinit nuk trajtohen, Moska mund të vazhdojë të luftojë dhe i gjithë plani për të përmirësuar lidhjet me Kremlinin në kurriz të Pekinit do të jetë i pasigurt. Edhe nëse të gjitha palët arrijnë një marrëveshje për Ukrainën dhe Trump lehtëson sanksionet e SHBA kundër Rusisë, reja toksike rreth ekonomisë ruse nuk do të zhduket menjëherë. Sigurimi i Moskës me flukse parash shtesë do të kërkojë blerje europiane, gjë që nuk është aspak e garantuar, pasi shumë kryeqytete mbeten skeptike ndaj Rusisë së Putinit dhe nuk duan të kthehen në epokën e varësisë ekonomike të paraluftës.
Rusia është bërë shumë e varur nga Kina ekonomikisht, me 40 për qind të importeve ruse që vijnë nga Kina dhe 30 për qind e eksporteve ruse shkojnë atje gjatë dy viteve të fundit. Kjo varësi po thellohet dhe nuk mund të zhbëhet brenda natës. Kthimi i varësisë do të kërkonte gjithashtu përpjekje të koordinuara nga amerikanët dhe evropianët për të rritur tregtinë dypalëshe me Rusinë, gjë që është e vështirë të parashikohet nën Trump.
Së fundi, Putin dhe Xi e dinë se ky do të jetë mandati i fundit i Trump dhe se ai mund të ndiqet lehtësisht nga një president që do të anulonte çdo marrëveshje të arritur nën presidentin republikan.
Si Xi ashtu edhe Putin, në të kundërt, planifikojnë të qëndrojnë në pushtet edhe përtej vitit 2029, kur do të përfundojë mandati i Trump. Përveç marrëdhënieve personale midis dy autokratëve, mosbesimi i tyre i përbashkët ndaj Uashingtonit dhe shpresat e tyre për t’u bërë më të fuqishëm në një rend shumëpolar në zhvillim – në kurriz të Shteteve të Bashkuara – ka të ngjarë të ofrojnë një bazë mjaft të fortë për të mbajtur partneritetin kino-rus të qëndrueshëm dhe në rritje.
Burimi: Foreign Affairs/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
