.png)
Gazeta Si – Rreth njëzet ditë para zgjedhjeve presidenciale në SHBA, kishte pak më shumë se 11 milionë përdorues në “Bluesky”.
Disa, duke përfshirë parlamentaren amerikane, Alexandria Ocasio-Cortez, kishin qenë atje që nga shkurti 2023, kur rrjeti social alternativ ndaj “Twitter” (tani “X”), u hap për herë të parë për përdoruesit e rinj, me kusht që të merrnin një kod ftese.
Të tjerët mbërritën një vit më vonë, kur platforma hapi regjistrimin për të gjithë. Nga shkurti e tutje pati rritje të mëtejshme në regjistrimet kur lajmet e diskutueshme lidhur me tetorin, pasi Elon Musk, pronar i “X”, tha se donte të hiqte funksionin që ju lejon të bllokoni përdoruesit e tjerë.
Pastaj situata u përkeqësua përfundimisht. Në harkun kohor të disa ditëve, pas zgjedhjes së Donald Trump dhe shpalljes së rolit të ardhshëm të Musk si konsulent në qeverinë e tij, qindra mijëra përdorues çaktivizuan profilin e tyre “X” dhe shumë vendosën të regjistrohen në “Bluesky”, i cili në grafika i ngjan “X”-it më shumë se çdo platformë tjetër, por duke qenë më pak e njohur, ka qenë gjithmonë shumë larg ofrimit të të njëjtit lloj përvoje.
Sot rrjeti social numëron 24 milionë përdorues, të cilët janë ende të paktë në krahasim me ata të “X-“it (që në kulmin e tij vlerësohej të kishte më shumë se 300 milionë), por ata kanë filluar të jenë një numër i mirë dhe mbi të gjitha po rriten vazhdimisht.
“Bluesky”, si një ide, ka ekzistuar që nga viti 2019, kur themeluesi i “Twitter” Jack Dorsey vendosi të financojë një grup të vogël zhvilluesish për të krijuar një protokoll të decentralizuar të rrjetit social.
Me “rrjet social të decentralizuar” nënkuptojmë një hapësirë dixhitale që nuk menaxhohet apo kontrollohet nga një ent apo kompani e vetme bazuar në interesat e veta dhe që u mundëson përdoruesve të kenë më shumë kontroll mbi të dhënat e tyre.
Sot platforma nuk është më e lidhur me Dorsey-n, i cili është distancuar prej saj dhe menaxhohet nga një kompani përfitimi (d.m.th. e angazhuar ndaj politikave në favor të mjedisit, zhvillimit social dhe vëmendjes ndaj punonjësve), administratore e të cilës është Jay Graber, 33 vjeçe, programuese me përvojë si aktiviste për të drejtat digjitale, e cila është gjithashtu shumë aktive në rrjetet sociale. Në praktikë, platforma është shumë e ngjashme me atë që ishte “Twitter” në vitin 2019.
i can guarantee that no bluesky team members will be sitting with a presidential candidate tonight and giving them direct access to control what you see online https://t.co/oLekvrULRl pic.twitter.com/UdL05ob6jz
— bluesky (@bluesky) November 5, 2024
Postimet (të cilat nuk kanë ende emrin e tyre, megjithëse përdorues të ndryshëm të hershëm me shaka i quajnë “skeet”, që do të thotë gjithashtu “ejakuloj” në anglishten vulgare dhe të kujton “tweet”-in e “Twitter”-it)), kanë një kufi maksimal prej 300 karakteresh (“X” lejon një maksimum prej 230, për ata që nuk paguajnë) dhe përdoruesit e tjerë mund t’i komentojnë, të lënë një pëlqim ose t’i ndajnë ato, me ose pa një koment.
Kohët e fundit u prezantua mundësia e shkëmbimit të mesazheve private dhe ngarkimit të videove. Dallimi më i madh, megjithatë, qëndron në seriozitetin me të cilin “Bluesky” i afrohet moderimit të përmbajtjes, domethënë të gjitha vendimeve dhe mjeteve të nevojshme për ta bërë platformën një hapësirë civile dhe të sigurt, duke kufizuar racistët, seksistët, homofobikët, transfobikët.
Pikërisht shkurtimet e mëdha që Musk kishte bërë, sapo mbërriti, në burimet e dedikuara për moderimin brenda “Twitter”-it ishin një nga arsyet pse një masë e parë përdoruesish filluan të largoheshin nga platforma, ose ta përdornin shumë më pak, nga tetori 2022.
Përkundrazi, në nëntor “Bluesky” katërfishoi numrin e punonjësve që punonin në moderim, nga 25 në 100 persona dhe shtoi veçori të ndryshme inovative për të shmangur dinamikën klasike të rrjeteve sociale, ku për disa arsye një person i vetëm vihet në shënjestër të papritur nga mijëra përdorues.
Pjesërisht për këtë arsye, dhe pjesërisht për shkak se shumë njerëz arritën në rrjetin e ri social duke mbajtur zhgënjim të madh ndaj “X”-it dhe Musk, për një kohë të gjatë shumica e bisedave në “Bluesky” rrotulloheshin rreth dallimeve midis dy hapësirave dhe sa ishte përkeqësuar “X”-i.
Më 5 nëntor, llogaria zyrtare “Bluesky” në “X” , kishte publikuar një “tweet” provokues, ku komentohej prania e Musk, në krah të Trumpit gjatë natës elektorale me: “Ne mund t’ju garantojmë se asnjë anëtar i ekipit ‘Bluesky’ nuk do të ulet pranë një kandidati sonte, i gatshëm për t’i dhënë atij kontroll të drejtpërdrejtë mbi përmbajtjen që mund të shihni në internet”.
Për këtë çështje kanë folur edhe personazhe të ndryshëm të famshëm. Një nga postimet e para të publikuara në “Bluesky” nga sipërmarrësi miliarder Marc Cuban, për shembull, ishte: “Përshëndetje, botë më pak e urryer”.
Reperja Lizzo ka shkruar se ka kaluar nga “X” në Bluesky “për të lënë toksicitetin”, dhe që atëherë është shumë aktive në rrjetin e ri social.
Mark Hamill, aktori i njohur për rolin e Luke Skyëalker në sagën e “Star Wars”, ka publikuar një poster të rremë, ku njofton: “Mark Hamill i është bashkuar ‘Bluesky’! Ikona strehohet në platformën e re në kërkim të shpresës dhe unitetit”.
Shkrimtari Stephen King, i cili më parë kishte qenë shumë aktiv në “X”, kaloi gjithashtu në “Bluesky”: “Përshëndetje botë, Steve King ka ardhur. Jam i lumtur që jam këtu”.
Megjithatë, me fluksin e madh të përdoruesve të rinj, biseda është bërë më pak monotone dhe po krijohen nyje tematike të vogla e të mëdha: fantazma të ndryshme, për shembull, janë zhvendosur në “Bluesky” nga ai e përdor atë siç përdorte dikur “Twitter”-in për të krijuar rrjet.
Në shumë raste, përdoruesit që kanë vite që ndjekin njëri-tjetrin në “Twitter”, kanë arritur të gjejnë njëri-tjetrin falë “Starter packs”, lista tematike të përdoruesve që çdokush mund të krijojë për të ndihmuar të tjerët të gjejnë njerëz që mund të duan të ndjekin.
Megjithatë, falë paketave “Starter”, shumë përdorues vunë re se ishte shumë më e lehtë nga sa pritej të rifitonin një pjesë të mirë të ndjekësve që kishin lënë në “X”-in, në “Bluesky”.
Komuniteti më i madh gjuhësor vazhdon të jetë ai i brazilianëve, por ka edhe shumë amerikanë, japonezë dhe kinezë, si dhe një grup i madh përdoruesish italianë.
Dhe, siç kanë theksuar shumë, ekziston një dëshirë e madhe për të bashkëvepruar, për të takuar njerëz të rinj, për të bërë biseda dhe për të marrë informacion.
Shumë gazetarë që kanë përdorur “Twitter” për vite, thonë se janë mjaft të kënaqur me “Bluesky” dhe shumë gazeta të rëndësishme kanë filluar ta përdorin rregullisht: përveç “The Guardian”, e cila ka njoftuar se nuk do të përdorë më “X”, ka edhe “New York Times”, “Financial Times”, “Washington Post”, “CNN”, “Bloomberg”, “Politico”, “Le Monde”, “Japan Times”, “Daily Mail”, “Al Jazeera”, “Moscow Times”, “Reuters”, “BBC” dhe “AFP”.
Megjithatë, është shumë më pak e lehtë të gjesh profilet e kompanive dhe markave, edhe sepse “Bluesky” aktualisht nuk ofron asnjë mjet për reklamim në platformë dhe Graber tha se nuk ka ndërmend të shtojë asnjë.
Në të vërtetë, diskutime të ndryshme kanë filluar mes përdoruesve për faktin se ata preferojnë të paguajnë një abonim mujor ose vjetor në rrjetin social, në vend që të rrezikojnë që “Bluesky” të mbushet me përmbajtje të sponsorizuar, siç ka ndodhur me shumë hapësira të tjera digjitale me kalimin e kohës.
Disa marka kanë krijuar një profil dhe publikojnë përmbajtje organike herë pas here: aplikacioni i mësimit të gjuhës “Duolingo” ka një llogari në portugalisht, ku poston kryesisht meme, Netflix ka sjellë të njëjtën përmbajtje promovuese në “Bluesky”, që publikonte më parë në “X”.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
