.png)
Nga Gazeta ‘Si’- India nisi sulme ushtarake ndaj Pakistanit të mërkurën dhe Pakistani pretendoi se rrëzoi pesë avionë të Forcave Ajrore Indiane, në një përshkallëzim që i ka shtyrë të dy vendet në prag të një konflikti më të gjerë.
Përshkallëzimi i vendos Indinë dhe Pakistanin, dy fqinjë me një histori të gjatë konflikti, në një territor të rrezikshëm, me Islamabadin që zotohet të hakmerret ndaj sulmeve të Indisë dhe bashkësinë ndërkombëtare që bën thirrje për përmbajtje.
Nju Delhi tha se sulmet janë në përgjigje të masakrës së 26 personave – kryesisht turistë indianë – të cilët vdiqën në prill kur persona të armatosur sulmuan një vend piktoresk malor në pjesën e administruar nga India të Kashmirit, një rajon kufitar i diskutueshëm. India ka fajësuar Pakistanin për sulmin, të cilin Islamabadi e mohon.
Çfarë ndodhi me sulmet në Indi?
India nisi “Operacionin Sindoor” në orët e para të mëngjesit të së mërkurës sipas orës lokale si në Pakistan ashtu edhe në Kashmirin e administruar nga Pakistani.
Zyrtarët indianë thanë se nëntë vende u shënjestruan, por pretenduan se nuk u godit asnjë vendndodhje civile, ekonomike apo ushtarake pakistaneze. Ata thanë se operacioni 25-minutësh kishte në shënjestër “infrastrukturën terroriste” që i përkiste dy grupeve militante – Lashkar-e-Tayyiba dhe Jaish-e-Mohammed.
Emri ‘Sindoor’ duket të jetë një referencë për pluhurin që shumë gra hindu mbajnë në ballë pas martesës. Masakra turistike e prillit – e cila veçoi burrat si viktima – la disa gra indiane të veja.
Por Pakistani po jep një pamje tjetër të sulmeve – duke thënë se u vranë civilë dhe u goditën xhami. CNN ende nuk i ka verifikuar këto pretendime.
Një zëdhënës i ushtrisë pakistaneze tha se gjashtë lokacione u goditën me 24 sulme. Disa nga këto sulme goditën provincën e dendur të Punjabit, tha ushtria e Pakistanit, dhe ishin sulmet më të thella që India ka goditur brenda Pakistanit që nga viti 1971, kur të dy vendet luftuan një nga katër luftërat e tyre.
Si reagoi Pakistani?
Burime të sigurisë pakistaneze pretenduan se kishin rrëzuar pesë avionë luftarakë të Forcave Ajrore Indiane dhe një dron gjatë sulmit të Indisë.
Ata nuk thanë saktësisht se ku, ose si, u rrëzuan avionët luftarakë, por thanë se midis tyre ishin tre avionë luftarakë Rafale. Avionët luftarakë Rafale të Indisë janë asete ushtarake të çmuara që India i bleu nga Franca vetëm disa vjet më parë.
India nuk ka konfirmuar humbjen e ndonjë aeroplani. CNN nuk ka qenë në gjendje ta verifikojë këtë pretendim dhe i është drejtuar qeverisë dhe ushtrisë së Indisë për komente.
Një dëshmitar okular dhe zyrtar i qeverisë lokale tha se një avion i paidentifikuar u rrëzua në fshatin Ëuyan në Kashmirin e administruar nga India. Fotot e publikuara nga agjencia e lajmeve AFP treguan rrënojat e avionit të shtrira në një fushë pranë një ndërtese me tulla të kuqe.
Nuk ishte menjëherë e qartë nga fotot se kujt i përkiste avioni.
Kryeministri pakistanez Shehbaz Sharif tha të mërkurën se vendi “ka të drejtë” të përgjigjet, duke i quajtur veprimet e Indisë një “akt lufte”.
Sa viktima ka?
Të paktën 26 civilë u vranë dhe 46 të tjerë u plagosën nga sulmet e Indisë, tha një zëdhënës i ushtrisë pakistaneze, sipas agjencisë së lajmeve Reuters.
Gjenerali Lejtnant Ahmed Sharif Chaudhry, një zëdhënës i ushtrisë së Pakistanit, tha se të vrarët përfshijnë adoleshentë dhe fëmijë – më i vogli prej të cilëve ishte tre vjeç.
Tetë civilë në Kashmirin e administruar nga India u vranë gjithashtu nga bombardimet e trupave pakistaneze nga përtej kufirit, tha për CNN një burim i lartë indian i mbrojtjes.
Çfarë tjetër po ndodh në terren?
Të mërkurën, të dyja palët shkëmbyen gjithashtu granatime dhe të shtëna me armë zjarri përtej Vijës së Kontrollit (LOC), kufirit de facto që ndan Kashmirin.
Autoritetet në Kashmirin e administruar nga India kanë urdhëruar qytetarët të evakuohen nga zonat e konsideruara të rrezikshme, duke thënë se do të sigurohen akomodim, ushqim dhe ilaçe.
Grevat kanë ndërprerë fluturimet, me Pakistanin që ka mbyllur pjesë të hapësirës së tij ajrore. Shumë linja ajrore ndërkombëtare të mëdha po shmangin fluturimet mbi Pakistan, ndërsa disa linja ajrore indiane kanë raportuar fluturime të ndërprera dhe aeroporte të mbyllura në veri të vendit.
Pak kontekst: Ka pasur shkëmbime të rregullta me armë zjarri përgjatë Vijës së Kontrollit në javët pas masakrës së Pahalgam.
Çfarë e nxiti të gjithë këtë? Çfarë është Kashmiri?
Kashmiri me shumicë myslimane ka qenë një pikë e nxehtë në marrëdhëniet Indi-Pakistan që kur të dy vendet fituan pavarësinë nga Britania në vitin 1947.
Dy kombet që dolën nga ndarja e përgjakshme e Indisë Britanike – India me shumicë hindu dhe Pakistani me shumicë myslimane – të dyja pretendojnë Kashmirin plotësisht dhe, muaj pasi u bënë të pavarur, luftuan të parën nga tre luftërat e tyre për këtë territor.
Rajoni i ndarë është tani një nga vendet më të militarizuara në botë.
India e ka akuzuar prej kohësh Pakistanin për strehimin e grupeve militante atje që kryejnë sulme përtej kufirit, diçka që Islamabadi e ka mohuar prej kohësh.
Masakra në pikën turistike të Pahalgamit në prill shkaktoi zemërim të përhapur në Indi, duke ushtruar presion të madh mbi qeverinë hindu-nacionaliste të kryeministrit Narendra Modi.
India menjëherë fajësoi Islamabadin, duke shkaktuar masa hakmarrëse të ndërmarra me njëri-tjetrin, në të cilat të dy vendet ulën nivelin e marrëdhënieve, anuluan vizat për qytetarët e njëri-tjetrit dhe pa Indinë të tërhiqej nga një traktat kyç për ndarjen e ujit.
Çfarë mund të vijë më pas?
Tre luftërat e mëparshme për Kashmirin kanë qenë secila e përgjakshme; e fundit në vitin 1999 vrau më shumë se një mijë trupa pakistaneze, sipas vlerësimeve më konservatore.
Në dekadat që nga ajo kohë, grupet militante kanë luftuar forcat indiane të sigurisë, me dhunë që ka vrarë dhjetëra mijëra njerëz. Të dy vendet janë përleshur disa herë, së fundmi në vitin 2019 kur India kreu sulme ajrore në Pakistan pasi fajësoi Islamabadin për një sulm vetëvrasës me makinë-bombë në rajon.
Por ato përplasje të fundit nuk shpërthyen në një luftë të plotë. Të dyja palët janë të vetëdijshme për rreziqet; që nga viti 1999, të dy vendet kanë punuar për të forcuar ushtritë e tyre, duke përfshirë edhe armatosjen me armë bërthamore.
Si po reagon bota?
Sulmet kanë ngritur alarm global dhe kanë bërë thirrje që të dy vendet të parandalojnë përshkallëzimin e mëtejshëm.
Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, António Guterres, shprehu “shqetësim të thellë” për sulmet e Indisë, duke paralajmëruar se bota “nuk mund të përballojë një përballje ushtarake” midis dy kombeve.
Shtetet e Bashkuara – të cilat kishin kërkuar përmbajtje nga të dyja vendet javën e kaluar – thanë se po “monitoronin nga afër zhvillimet”, sipas një zëdhënësi të Departamentit të Shtetit.
“Jemi në dijeni të raporteve, megjithatë nuk kemi asnjë vlerësim për të ofruar në këtë kohë”, tha zëdhënësi të martën. “Kjo mbetet një situatë në zhvillim e sipër dhe ne po i monitorojmë nga afër zhvillimet.”
Emiratet e Bashkuara Arabe, Kina dhe Japonia gjithashtu u kanë bërë thirrje të dyja palëve që të ulin tensionet.
Një zyrtar i lartë i qeverisë indiane i tha CNN se New Delhi i kishte informuar homologët e tij ndërkombëtarë mbi hapat që kishte ndërmarrë – përfshirë SHBA-në, Emiratet e Bashkuara Arabe, Mbretërinë e Bashkuar, Arabinë Saudite dhe Rusinë.
Burimi: CNN/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
