A është Squid Game agimi i një revolucioni televiziv?

Seriali koreano-jugor, “Squid Game” u bë seriali më i ndjekur i Netflix i të gjitha kohërave në vitin 2021. Suksesi i tij mund të nxisë ndryshime të mëdha se çfarë do të shikojmë në vitin 2022 dhe më tej.

Kur Bong Joon-ho fitoi filmin më të mirë për Parasite në Oscars 2020, fjalimi i tij përfshinte një mesazh për audiencën perëndimore. “Sapo të kapërceni pengesën e titrave prej një centimetri, do të njiheni me shumë filma më të mrekullueshëm”, u tha ai shikuesve që historikisht mund t’i kenë shmangur filmat në gjuhën jo-anglisht – ose më keq akoma, kanë pritur për ribërjet e tyre të pashmangshme amerikane. Regjisorit nuk iu desh të priste gjatë për shenjat që dëshira e tij mund të realizohej.

Nëse nuk keni jetuar në një ishull të largët, pa internet dhe të shkëputur nga bota, do të jeni të vetëdijshëm për lojën Squid. Është një shfaqje me një audiencë në mbarë botën. Ai u bë seriali më i shikuar i Netflix i të gjitha kohërave.

Nga Seuli në Surrey, shtrirja e Squid Game si tentakula rreth planetit ka qenë e paprecedentë. Në vitet e fundit, ka pasur shumë goditje në ekran të vogël që u shndërruan në ngjarje të kulturës: seriali i dokumentarëve kriminalë “Tiger King” ndezi debate të pafundme për Zoom dhe teorizime midis miqve gjatë izolimit të parë në vitin 2020, për shembull. Por jo që kur “Stranger Things” ose “Game of Thrones” një shfaqje kishte këtë lloj gjurme kulturore.

Ajo që është e jashtëzakonshme për vendin e “Squid Game” midis shfaqjeve me atë popullaritet të jashtëzakonshëm është se për të arritur atje, duhej të pengonte murin e lartë për të cilin foli Bong.

Shtrirja e Squid Game në kulturën globale është e paprecedentë për një shfaqje në gjuhën jo-anglisht

Filmat në gjuhën jo-anglisht si “Paraziti”, “Labirinti i Panit” i Guillermo Del Toro, romanca franceze “Amélie” kanë fituar vlerësime dhe çmime perëndimore më parë. Por Squid Game ka arritur shikueshmëri globale në një mënyrë që ndoshta asnjë film apo shfaqje televizive në gjuhën jo-anglisht nuk e ka arritur ndonjëherë.

Nuk ka më porta kulturore

David Chen, bashkëthemelues i lojërave me seli në Singapor, shprehet se një ose dy dekada më parë, një serial si Squid Game thjesht nuk do të kishte qenë mjaft i aksesueshëm për audiencën kryesore perëndimore për të shijuar llojin e suksesit që ka në Netflix në 2021.

Para ardhjes së shërbimeve të transmetimit, shumica e kanaleve televizive kishin pak shanse me shfaqje në gjuhën jo-anglisht.

Mungesa e aksesit për titujt në gjuhën jo-anglisht në atë kohë u bazua në dyshimin e kritikëve se audienca nuk dëshironte përmbajtje me titra. “Studiot pohuan se njerëzve nuk u pëlqen të lexojnë titrat sepse është e lodhshme ose shpërqendruese në ekran, por ne lexojmë tekste gjatë gjithë ditës në telefonat tanë dhe në çdo aspekt tjetër të jetës sonë, kështu që mua më është dukur gjithmonë qesharake”, thotë Darcy Paquet, autori dhe kritiku i filmit me bazë në Seul, i përktheu Parasite në titra në anglisht për publikimin e tij ndërkombëtar. Për vite me radhë, titrat kishin “një problem imazhi – një lidhje me diçka që njerëzit e imagjinojnë si të ndërlikuar ose të vështirë për t’u parë”, thotë ai.

Leximi i teksteve në telefona ka kapërcyer rezistencën ndaj titrave dhe ka ndihmuar filmat në gjuhën jo-anglisht si “Parasite”

Suksesi i Squid Game ka treguar se perceptimi i titrave është i gabuar – ose të paktën tepër i vjetruar. Është gërryer gjithashtu lloji i portës kulturore që e zbatoi atë në radhë të parë. Në TV tradicional, ka një kufi prej 24 orësh në ditë të hapësirës së transmetimit që mund të plotësohet. Në serverët e gjigantëve të transmetimit si Netflix, ka hapësirë të pafund, që do të thotë se kompania kaliforniane dhe rivalët e tyre nuk kanë menduar asgjë për komisionimin e shfaqjeve në një sërë tregjesh të ndryshme ndërkombëtare, dhe më pas komisionimin e titrave ose dublimin e tyre në një sërë gjuhësh në mënyrë që ata janë të aksesueshme për shikuesit e Netflix në të gjithë botën. Që nga lansimi në Korenë e Jugut në vitin 2016, Netflix ka krijuar 80 shfaqje duke përdorur talentin dhe krijuesit koreanë – të gjitha këto mund të shikohen me titra të ndryshme ose këngë të dubluara nga kudo në botë, gati për t’u futur në shfaqjet dhe filmat e sugjeruar nga shikuesit nga algoritmi i tij.

“Ata vërtet kanë bërë shumë punë në ripaketimin e shfaqjeve nga vendet e tjera në një mënyrë që i bën ato jashtëzakonisht të aksesueshme për audiencat e tjera”, thotë Chen, i cili thekson se Squid Game përfaqëson një kulm të këtyre përpjekjeve.

Tani, me Squid Game që ka dëshmuar se “historitë nuk kanë nevojë të tregohen në anglisht që të jenë hit në vendet anglishtfolëse”, siç thotë Chen, disa ekspertë të industrisë presin një përshpejtim të investimeve në vende të tjera nga rivalët e transmetimit të Netflix, dhe më shumë hapësirë marketingu që u është dhënë titujve në gjuhën joanglisht se sa do të kishin marrë para-Squid Game.

Më shumë përmbajtje koreano-jugore

Efekti më i dukshëm i mundshëm i suksesit të “Squid Game” është që përmbajtjet e Koresë së Jugut të gjurmohen shpejt në ekranet anembanë botës. Sigurisht që duket se ka një oreks për të: në fund të tetorit, një artikull në “The Guardian” për t’u parë nëse ju pëlqente Squid Game ishte një nga 10 artikujt më të lexuar në faqe.

“Njerëzit po zbulojnë përmbajtjen koreane në një shkallë si kurrë më parë”, thotë Paquet. “Kishte filma që arritën të lidhen me një numër të caktuar njerëzish jashtë vendit. Megjithatë, ky viti i fundit ndihet si një hap i madh përpara, me më shumë pothuajse të sigurt për t’u ndjekur”. Një burim në një shërbim të madh transmetimi e mbështet atë teori. Të intervistuar në kushte anonimiteti, ata i sugjerojnë “BBC Culture” që me prodhimet e filmave dhe televizionit të Hollivudit që janë ende në modalitetin e rishikimit pas mbylljes së pandemisë, transmetuesit mund të fillojnë fare mirë të licencojnë shfaqje të tjera ekzistuese të Koresë së Jugut për të përfituar nga suksesi i Squid Game dhe për të mbajtur platforma të mbushura me përmbajtje të re. “Të gjithë po pyesin se cila është loja e ardhshme Squid, nëse mund ta bëjnë të tyren duke investuar në krijuesit e Koresë së Jugut dhe deri atëherë, si mund të jenë në gjendje të kapërcejnë hendekun në afat të shkurtër duke blerë shfaqje ekzistuese që nuk janë tashmë në dispozicion [në tregjet perëndimore]”, shpjegojnë ata. “Kjo tashmë po ndodhte sigurisht, por pas lojës Squid, ka shumë më tepër urgjencë”.

Tashmë shfaqjeve të Koresë së Jugut po u jepet më shumë shikueshmëri në platforma. Në nëntor, seriali i dhunshëm i Yeon Sang-ho-s “Hellbound” shijoi një shtysë marketingu që kërkonte të përfitonte nga suksesi i Squid Game, i shfaqur dukshëm te përdoruesit. Hellbound më pas kaloi Squid Game si shfaqja më e ndjekur e Netflix për atë muaj, duke kryesuar listat në 80 vende të ndryshme brenda 24 orëve nga premiera.

Marrë nga BCC me shkurtime, përshtati në shqip Gazeta Si

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.