A e ka braktisur Perëndimi Gazën?

Nga Gazeta ‘Si’- Në dy muajt e fundit, më shumë se 1.000 njerëz që kërkonin ushqim janë vrarë, sipas Zyrës së OKB-së për të Drejtat e Njeriut.

Ndërsa shifra është kundërshtuar nga Izraeli dhe Fondacioni Humanitar i Gazës, i cili u krijua për të shpërndarë ndihma, 28 vende këtë javë dënuan vrasjen “tmerruese” të banorëve të Gazës që përpiqeshin të merrnin ushqim.

Ndërsa Forcat Mbrojtëse të Izraelit vazhdojnë sulmin e tyre në qytetin Deir al-Balah në Gazën qendrore, duke përfshirë një sulm ndaj rezidencës së stafit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë më 21 korrik, organet e OKB-së po paralajmërojnë se linjat e fundit të jetës në Rripin e rrethuar po shemben.

Sipas Ministrisë së Shëndetësisë së Gazës të udhëhequr nga Hamasi, rreth 60.000 banorë të Gazës janë vrarë dhe një numër gjithnjë e në rritje po vdes nga uria dhe kequshqyerja. Më shumë se 90% e shtëpive private në Gaza janë dëmtuar ose shkatërruar.

Pavarësisht të gjitha diskutimeve për një armëpushim – një armëpushim që është vonuar prej kohësh – ka pak shpresë. Operacionet ushtarake izraelite vazhdojnë dhe banorët e Gazës duhet të rrezikojnë jetën e tyre në kërkim të ushqimit dhe ndihmës.

Kequshqyerja është e përhapur. Sipas raportit të IPC-së në maj – organizata ndërkombëtare që monitoron sigurinë ushqimore – “mallrat e domosdoshme për mbijetesën e njerëzve ose janë shteruar ose pritet të mbarojnë në javët e ardhshme” me gati 500,000 njerëz që konsiderohen se përballen me “katastrofë”, me 1.1 milion të tjerë në një kategori rreziku “emergjence”.

Për IPC-në, kategoria e katastrofës është ajo e mungesave ekstreme të ushqimit, kequshqyerjes kritike që çon në uri dhe shkallë të lartë vdekjesh. Kategoria e emergjencës është ajo e mungesave të rënda të ushqimit, kequshqyerjes shumë të lartë dhe madje edhe vdekjes.

Zyrtarët izraelitë vazhdojnë të flasin për zhvendosjen e banorëve të Gazës në atë që është quajtur një “qytet humanitar”, por atë që ish-kryeministri izraelit Ehud Olmert e përshkroi si një “kamp përqendrimi” . Në të njëjtën intervistë, Olmert e quajti vendimin për të zhvendosur banorët e Gazës në kamp si “spastrim etnik”.

Gjatë gjithë kohës, udhëheqësit e botës shikojnë. Shumica me sa duket janë të kënaqur të dënojnë – por pak veprime janë ndërmarrë.

Kërkesat që aleatët e Izraelit të mbajnë një qëndrim më të ashpër ndaj veprimeve të Izraelit në Gaza po bëhen gjithnjë e më të forta dita-ditës. Më 23 korrik, një grup prej 38 ish-ambasadorë të BE-së publikuan një letër të hapur drejtuar krerëve të shteteve dhe zyrtarëve të lartë të BE-së, duke akuzuar Izraelin për ndërmarrjen e “hapave të llogaritur drejt spastrimit etnik” dhe duke kritikuar dështimin e BE-së për t’u “përgjigjur në mënyrë kuptimplote ndaj këtyre ngjarjeve të tmerrshme”.

Por si duken veprimet? Duhet të ushtrohet presion ndaj qeverisë Netanyahu. Në Mbretërinë e Bashkuar, si kryeministri Keir Starmer ashtu edhe ministri i jashtëm David Lammy kanë theksuar shpejt se Mbretëria e Bashkuar i ka kërkuar Izraelit të respektojë ligjin ndërkombëtar.

Ata i referohen sanksioneve që Mbretëria e Bashkuar ka vendosur ndaj Itamar Ben-Gvir dhe Bezalel Smotrich, dy ministrave të krahut të djathtë në qeverinë e koalicionit të Benjamin Netanyahut, si rezultat i nxitjeve të tyre të përsëritura të dhunës kundër palestinezëve.

Ndërsa Lammy sugjeron se mund të pasojnë sanksione të mëtejshme nëse Izraeli nuk ndryshon sjelljen e tij në Gaza dhe nuk i jep fund vuajtjeve, mizoritë vazhdojnë.

Hapa praktikë për të ushtruar presion mbi Izraelin

Presioni mbi qeverinë e Mbretërisë së Bashkuar po rritet për të njohur Palestinën si shtet -, ishte në axhendën e laburistëve para 7 tetorit. Lammy këmbëngul se qeveria është e përkushtuar ndaj një zgjidhjeje me dy shtete, por kjo nuk është diplomatikisht e zbatueshme duke qenë se Mbretëria e Bashkuar njeh vetëm një shtet të përfshirë në këto ngjarje.

Shteti i Palestinës njihet si një entitet sovran nga 147 anëtarë të tjerë të OKB-së . Kjo përbën 75% të të gjithë anëtarëve.

Hapa të tjerë mund të jenë një embargo e plotë armësh, diçka që është kërkuar prej kohësh, por është refuzuar nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar, e cila ka ndaluar disa, por në asnjë mënyrë të gjitha shitjet e armëve në Izrael. Një numër vendesh e kanë ndaluar me të drejtë shitjen e armëve në Izrael që nga tetori i vitit 2023, duke përfshirë Italinë, Spanjën, Kanadanë, Holandën, Belgjikën dhe Japoninë.

Ekzistojnë edhe mundësi të tjera më të rrezikshme. Njëra do të ishte që Mbretëria e Bashkuar dhe të tjerët t’i përmbahen siç duhet detyrimeve të tyre sipas ligjit ndërkombëtar.

Gjykata Ndërkombëtare Penale lëshoi një urdhër arresti për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe ministrin e tij të mbrojtjes, Yoav Gallant, në nëntor 2024. Janë 125 vende që janë anëtarësuar në GJPN (SHBA-të nuk janë njëra prej tyre). Ato mund ta arrestojnë Netanyahun nëse ai hyn në vendet e tyre.

Ka një sërë gjërash të tjera që mund të provohen. Një vështrim mbi atë që bëri bashkësia ndërkombëtare për ta bërë Afrikën e Jugut një parjah gjatë viteve të mëvonshme të aparteidit do të ia vlente.

BE-ja duhet të përdorë fuqinë e saj diplomatike

Si partneri më i madh tregtar i Izraelit , BE-ja ka potencialin të ushtrojë ndikim të konsiderueshëm, prandaj duhet bërë pyetja: pse është bërë kaq pak, përtej fjalëve të thjeshta.

Në qershor, BE-ja e gjeti Izraelin në shkelje të angazhimeve të tij për të drejtat e njeriut sipas kushteve të marrëveshjes së asociimit BE-Izrael . Megjithatë, deri më sot nuk ka pasur ende asnjë lëvizje për të pezulluar tregtinë.

Kaja Kallas, shefja e politikës së jashtme të BE-së, deklaroi se “të gjitha opsionet mbeten në tryezë nëse Izraeli nuk i përmbush” premtimet e tij. Këto përfshijnë pezullimin e plotë ose të pjesshëm të Marrëveshjes së Asociimit BE-Izrael , sanksione ndaj anëtarëve të qeverisë, ushtrisë ose kolonëve, masa tregtare, embargo armësh ose pezullimin e bashkëpunimit akademik – duke përfshirë programin prestigjioz të Kërkimit dhe Inovacionit Horizon Europe.

Sigurisht, është më e lehtë të thuhet sesa të bëhet që të bien dakord të gjitha 27 shtetet anëtare për një qasje të tillë. Dhe udhëheqësit kombëtarë padyshim që do të duhet të marrin në konsideratë se ndërmarrja e hapave për të ushtruar presion mbi Izraelin mund të dëmtojë marrëdhëniet me administratën Trump në SHBA.

Por ndërkohë, situata në terren po përkeqësohet, me botën që shikon ndërsa Gaza digjet. Dështimi i aleatëve të Izraelit për të ndërmarrë hapa domethënës për të ushtruar presion mbi Izraelin që të parandalojë vrasjet dhe zhvendosjet e pamëshirshme është një njollë mbi njerëzimin.

Pas tmerreve të Luftës së Dytë Botërore, Ruandës, Mianmarit dhe Srebrenicës, bota tha “kurrë më”. Pa veprime, ekziston rreziku që të ngrejë supet dhe të thotë “s’ka gjë”.

Burimi: The Conversation/Përshtati Gazeta Si

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.