Nga Gazeta ‘Si’- Donald Trump mund të riformësojë rrënjësisht politikën ndërkombëtare.
Trump e ka bërë shumë të qartë në gjurmët e fushatës se ai beson se ndryshime të mëdha në politikën e jashtme janë të nevojshme.
Këto nuk janë premtime boshe. Presidentët kanë liri të gjerë për politikën e jashtme dhe mund të hyjnë ose të anulojnë shumë marrëveshje ndërkombëtare në mënyrë të njëanshme.
Në mandatin e tij të parë, Trump ndoqi atë që ai e quajti një politikë të jashtme “Amerika së pari”, e cila e pa atë të tërhiqej nga marrëveshjet e mëdha ndërkombëtare, të nisë një luftë tregtare me Kinën , të antagonizojë verbalisht aleatët dhe të tentojë negociata komplekse me disa nga kundërshtarët e SHBA-së.
Minimi i insititucioneve si NATO dhe OKB
Këtë sezon fushate, ai ka premtuar të vazhdojë përpjekjet për të ndryshuar ose penguar në mënyrë dramatike marrëveshjet ndërkombëtare, duke përfshirë aleancën e sigurisë së NATO-s, në mënyra që mund të dobësojnë rrënjësisht vendin e SHBA-së në rendin global.
Në terma afatgjatë, idetë e tij për rolin e SHBA-së në çështjet ndërkombëtare mund të gërryejnë diplomacinë amerikane dhe të minojnë institucionet si NATO dhe OKB. Kjo mund të ketë efekte të qëndrueshme në peizazhin gjeopolitik, njësoj siç bënë vendimet e tij të mandatit të parë për politikën e jashtme.
Trump kritikoi vazhdimisht NATO-n gjatë mandatit të tij të parë. Ai argumentoi se vendet e tjera në aleancën ushtarake nuk po shpenzonin mjaftueshëm për mbrojtjen (dhe ata filluan të shpenzojnë më shumë ), vuri në dyshim nëse organizata ishte ende e nevojshme dhe në vitin 2020 tërhoqi pothuajse 10.000 trupa të stacionuara në Gjermani.
Këshilltari për politikën e jashtme të Harris, Philip Gordon tha se dukej “i projektuar për të dërguar një mesazh në lidhje me kufirin e asaj që amerikanët janë të gatshëm të shpenzojnë për të mbrojtur kufijtë e huaj dhe, më gjerësisht, për të mbështetur rendin botëror”.
Zotimet për t’u tërhequr nga marrëveshjet ndërkombëtare
Në një mandat të dytë, Trump është zotuar të tërhiqet përsëri nga marrëveshjet dhe organizatat ndërkombëtare.
Ai në mënyrë eksplicite premtoi të tërhiqte përsëri SHBA-në nga marrëveshja e Parisit për klimën, pasi SHBA-të rihynë në marrëveshje nën Presidentin Joe Biden.
Trump mund të kufizojë bashkëpunimin e SHBA me organizatat e OKB-së për të cilat administrata e tij ishte kritike, si Organizata Botërore e Shëndetësisë. Ai ka vendosur gjithashtu një sërë tarifash të reja – herë pas here duke kërkuar taksa të reja deri në 20 përqind për partnerët tregtarë të SHBA-së dhe së fundmi duke kërcënuar se do të vendosë tarifa deri në 100 përqind për Meksikën, partnerin më të madh tregtar të SHBA-së për mallrat në 2024-ën.
Një partneritet që do të ishte i vështirë për Trump të ndryshojë është marrëveshja e SHBA me NATO-n. Karta e NATO-s nuk ka një mekanizëm tërheqjeje.
Por neglizhimi i NATO-s dhe largimi i atyre aleatëve nuk është e vetmja mënyrë se si një administratë Trump mund të dëmtojë politikën e jashtme dhe diplomacinë e SHBA-së, sipas James Lindsay, një bashkëpunëtor i lartë në politikën e jashtme të SHBA në Këshillin për Marrëdhëniet me Jashtë.
“Shumë do të varen nga mënyra se si ai do ta administrojë administratën e tij,” tha Lindsay.
Në mungesë të një aparati diplomatik të fuqishëm dhe me përvojë, Trump mund të përpiqet të negociojë politikën e jashtme kryesisht vetë, siç ka bërë në të kaluarën. Këto përpjekje patën rezultate të dobëta, si kur përpjekja e tij për të negociuar me udhëheqësin e Koresë së Veriut Kim Jong Un që përfundoi në vitin 2019 pa asnjë garanci nga pala koreano-veriore për të ndaluar zhvillimin e armëve bërthamore dhe pa ndonjë ndryshim thelbësor në marrëdhënie.
Bisedimet e tij me talebanët çuan në tërheqjen e forcave të SHBA-së dhe NATO-s dhe në rënien e qeverisë civile në Afganistan.
“Fund luftës Rusi-Ukrainë për 24 orë”
Trump ka bërë premtime të mëdha për llojet e negociatave që ai do të zhvillojë si president – si përfundimi i luftës midis Rusisë dhe Ukrainës në 24 orë.
Trump ka shpjeguar në intervista se si ai beson se mund ta zgjidhte konfliktin. Ai fillimisht tha se liderët botërorë janë inteligjentë dhe se pasardhësi i tij, presidenti Joe Bide, nuk është i aftë të merret me ta.
Ai pretendon se do ta arrijë këtë duke i bërë presion Kievit që të japë pjesë të territorit të vetë.
Një projekt që po shqetëson analistët, sepse jo vetëm që do të kënaqte presidentin rus Vladimir Putin, por do të krijojë një precedent shqetësues për të falur përherë shkeljet e kufijve të njohur ndërkombëtarisht të kryera me forcë.
Një qasje që përputhet me deklaratat e tij se do të inkurajonte Moskën të “pushtojë çdo vend anëtar të NATO-s që nuk investon mjaftueshëm para në aleancë” – është plotësisht kundër politikave të Joe Biden, mbështetës i palëkundur i ndihmës ushtarake për Ukrainën, pozicioni i të cilit kundër arrogancës së Moskës është i njohur mirë.
Trump ka justifikuar qasjen e tij duke pretenduar se zgjidhja e tij do të ishte më e preferueshme për të gjithë: “Rusia dhe Ukraina duan vetëm të shpëtojnë imazhin, ata kanë nevojë për një rrugëdalje”, thotë ai.
“Do sjell paqe në Lindjen e Mesme”!
Donald Trump pati parashikuar katastrofë në Lindjen e Mesme nëse ai nuk rizgjidhej president i SHBA në nëntor.
Ai e quajti Kamala Harrisin një politikane “radikale të majtë” dhe tha se komentet e saj treguan një “mosrespekt” për Izraelin, aleati kryesor i të cilit mbetet SHBA.
Trump në javët e fundit ka sinjalizuar se do t’i jepte Izraelit liri më të madhe vendimmarrëse, duke kritikuar presidentin amerikan Joe Biden për përpjekjen për të kufizuar objektivat e mundshëm të hakmarrjes së Jeruzalemit ndaj sulmit me raketa balistike të Iranit më 1 tetor.
Netanyahu ka theksuar prej kohësh se Izraeli do të mbajë kontrollin e plotë të sigurisë së Gazës për të ardhmen e parashikueshme pas luftës dhe zyrtarë të tjerë izraelitë kanë folur për mbajtjen e një zone ndalim-fluturimi brenda Rripit ndërsa hyjnë rregullisht në zonat në të gjithë enklavën kur shohin Hamasin duke u përpjekur të rigrupohen.
Burimi: Vox; The Spectator // Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
