Ne rrjet

Nga themelimi i ‘Fidesz’, në lidership të Europës, historia e sabotatorit Viktor Orbán! Mes vetos sistematike dhe miqve autokratë

Pas një ngritjeje meteorike në Budapest, kryeministri i Hungarisë dhe teoricieni i joliberalizmit, tani udhëheq Evropën (dhe viziton Putinin dhe Xi Jinping)

Gazeta Si – Ndoshta edhe një lidhje e gabuar e kravatës ka të bëjë me të. Në vitin 1987, 24-vjeçari Viktor Orbán u regjistrua në Universitetin Lorand Eotvos, një nga më prestigjiozët në Budapest.

Fakulteti i Drejtësisë. I riu vinte nga Székesfehérvàr, një qytet në Hungarinë e thellë, rurale, në gjysmë të rrugës midis kryeqytetit dhe liqenit Balaton.

Një ditë ai po merrte pjesë në një konferencë në Sallën e Madhe, kur një student nga “klasa e Budapestit” iu afrua dhe, pa thënë asnjë fjalë, drejtoi kravatën.

Orbán e mori shumë keq dhe tridhjetë e pesë vjet më vonë ia tregoi këtë episod gazetarit Alberto Simoni, i cili e shkroi në librin e tij “Ribelli d’Europa”.

Për Viktorin, ky gjest përfaqësonte arrogancën e dukshme të elitës, ndjenjën e saj të pajustifikuar të epërsisë.

Atëherë kontrasti ishte midis djalit të fshatit dhe pasardhësit të qytetit. Më pas Viktori ishte protagonist i rebelimit të “nën 35-ave”, të mbledhur në Fidesz, Aleanca e Demokratëve të Rinj, kundër nomenklaturës së vjetër të regjimit komunist.

Në fund, ajo pakënaqësi u shndërrua në një “doktrinë”, në një vizion të botës që nga ana tjetër ishte agresiv, mendjemadh, i paskrupullt.

Në realitet, pasi kishte studiuar edhe në Oksford, një nga tempujt e elitës ndërkombëtare, Orbán fillimisht u grupua me demokratët dhe pro-evropianët dhe më pas u kthye drejt rizbulimit të Kombit, të “Hungarisë së Madhe”, deri në atë pikë, sa teorizimi dhe ndërtimi i atij modeli të “demokracisë joliberale”, prej vitesh ka tërbuar institucionet e Brukselit, shumicën e qeverive evropiane dhe Shtëpinë e Bardhë të Joe Biden, por që e pëlqejnë Vladimir Putin, Xi Jinping dhe mbi të gjitha shumica e hungarezëve. Intuitat e tij dhe talenti i tij i pamohueshëm i lejuan atij një ngritje meteorike.

Në vitin 1988 ishte ndër themeluesit e “Fidesz”. Në vitin 1990, zgjidhet deputet në parlamentin e parë postkomunist. Në ’93 ishte kryetar i partisë së tij.

Pesë vjet më vonë ai u bë kryeministër, deri në vitin 2002. Më pas rikthehet në krye të qeverisë në vitin 2010, ku është edhe sot, pasi ka fituar katër zgjedhje radhazi.

Udhëheqës të tjerë evropianë menduan se mund të frenonin iniciativat e Orbanit, ndoshta duke i dhënë më shumë fonde ekonomisë së brishtë hungareze.

Në mandatin e tij të parë, Viktori kishte hartuar një plan liberalizimi. Por kriza e vitit 2008 goditi rëndë vendin, duke shkatërruar financat publike.

Orbán ishte më i shpejti për t’u përshtatur me zhgënjimet e grupeve më të dobëta dhe klasës së mesme të dërrmuar.

Një skenar i ngjashëm me atë të Greqisë. Qytetarët grekë reaguan duke u mbështetur në epopenë e së majtës radikale.

Megjithatë, hungarezët e kujtuan Orbanin masivisht. Dhe këtu është pika e kthesës, Viktori shkatërron një nga një strukturat mbështetëse të demokracisë së “globalizuar”: pavarësinë e rendit gjyqësor, pluralizmin e informacionit, autonominë e burokracisë shtetërore.

Zmbraps, në të vërtetë, nxit frikë, pasiguri, paragjykime, duke argumentuar se duhet të frenojë dekadencën shoqërore të prodhuar nga idetë “liberale”, të kuptuara në kuptimin anglo-sakson “progresiv”.

Dhe më pas miraton ligjet që kufizojnë të drejtat civile për homoseksualët; kufijtë janë të mbyllur, sepse “emigranti më i mirë është ai që nuk vjen”.

Në skenën ndërkombëtare, kryeministri prezantohet si një nga shtetarët e fundit, mbrojtësi i qytetërimit, traditës dhe familjes së krishterë.

Në realitet, ai shpejt fiton titullin e një “topi të lirë” në fushë, një sabotator sistematik brenda Bashkimit Evropian.

Prej muajsh “Next Generation EU”, plani i madh i rimëkëmbjes pas pandemisë, ka ngecur dhe për të përmendur rastin më të bujshëm, ai ende po bllokon dritën jeshile për “European Peace Facility”, pra paketën e BE-së për ndihmë ushtarake për Ukrainën.

Që nga 1 korriku ai ka marrë presidencën e radhës të Bashkimit Evropian. Është një mekanizëm që ekziston që nga viti 1957, kur lindi Komuniteti Evropian.

Është një ide federale: të gjitha shtetet, edhe më të voglat, duhet të kenë të njëjtën mundësi për të koordinuar punën. Një mjet përfshirjeje që Orbán po e përdor për të imponuar vizionin e tij, duke përjashtuar të tjerët.

Kështu, pa njoftuar askënd, ai nxitoi fillimisht në Kiev dhe më pas në Moskë për të takuar një Volodymyr Zelensky-n të habitur dhe një Putin të kënaqur (të sanksionuar nga BE dhe të ndjekur nga një urdhër arresti ndërkombëtar).

Më pas ai shkoi në Pekin, te Xi Jinping, duke përzier dosjet evropiane me çështjet hungareze. Sot, thonë mediat amerikane, ai do të takojë Donald Trumpin në Florida, në rezidencën e tij në Mar-a-Lago, pas samitit të NATO-s në Uashington.

Dje ambasadorët e 25 vendeve anëtare, të gjitha përveç Sllovakisë, i kërkuan kryeministrit hungarez të kthehej në resht.

Mund të kishin nisur procedurën për ta hequr nga presidenca e radhës, por nuk e bënë. Sabotatori-serial mbetet në aksion.

Përshtati në shqip: Gazeta “Si”


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë