Nga Gazeta ‘Si’-Bankierët qendrorë tani po akuzohen se po reagojnë shumë ngadalë ndaj shenjave se kriza e inflacionit po zhduket, më pak se dy vjet më vonë pasi u kritikuan për vonesën për t’iu përgjigjur rritjes më brutale të çmimeve.
Disa politikëbërës tashmë po paralajmërojnë se duke pritur shumë gjatë për të ulur kostot e huamarrjes, bankat qendrore mund të dëmtojnë ekonomitë në dobësim – Europa ka ngecur gjatë gjithë vitit – ose të pengojë qeveritë me borxhe të mëdha si Italia.
Banka Qendrore Europiane u fut në ballë të këtij debati këtë javë pasi inflacioni në eurozonë ra në 2.4 për qind, niveli i tij më i ulët që nga korriku 2021, duke iu afruar objektivit të bankës prej 2 për qind.
Debate të ngjashme po zhvillohen në SHBA dhe MB, edhe nëse normat totale të inflacionit atje nuk kanë rënë ende aq sa në Europë.
“Pyetja është se cilat nga bankat e mëdha qendrore janë në rrezik të bëjnë një gabim politikash këtu, dhe për mua, ka shumë të ngjarë të jetë BQE, sepse inflacioni do të bjerë shpejt”, tha Innes McFee, kryeekonomisti global në Oxford Economics.
Investitorët kanë vedosur bastet e tyre se sa shpejt BQE do të fillojë të ulë normat e interesit; shumë ekonomistë tani e presin këtë në gjysmën e parë të vitit të ardhshëm.
Dirk Schumacher, një ish-ekonomist i BQE-së që punon për bankën franceze Natixis, tha se inflacioni i eurozonës ishte në rrugën e duhur për të arritur në 2 për qind deri në pranverën e ardhshme.
Por frika e politikëbërësve për të nënvlerësuar inflacionin përsëri nënkuptonte se “do të duhet pak më shumë për të arritur një konsensus të mjaftueshëm në këshillin qeverisës për uljen”.
Ai parashikoi që BQE-ja do të ulte normat në qershor dhe më pas do të vazhdojë me një ulje prej çerek pikësh në çdo takim vitin e ardhshëm.
Guvernatori i ri i bankës qendrore të Italisë, Fabio Panetta, la të kuptohet këtë javë se normat mund të kenë nevojë të ulen së shpejti “për të shmangur dëmtimin e panevojshëm të aktivitetit ekonomik dhe rreziqet për stabilitetin financiar”.
Shefi i bankës qendrore të Gjermanisë, Joachim Nagel tha se rënia “inkurajuese” e inflacionit të kësaj jave nuk ishte e mjaftueshme për të përjashtuar potencialin që kostot e huamarrjes mund të kenë nevojë të shkojnë edhe më lart. Ai gjithashtu paralajmëroi se ishte “shumë herët për të menduar edhe për një ulje të mundshme të normave bazë të interesit”.
Ky argument mori mbështetje nga OECD(Organizata për Zhvillim dhe Bashkëpunim Ekonomik) këtë javë, pasi kryeekonomistja Clare Lombardelli argumentoi se BQE dhe Banka e Anglisë nuk do të ishin në gjendje të lehtësonin kostot e huamarrjes deri në vitin 2025, duke pasur parasysh inflacionin e vazhdueshëm nga presionet e pagave.
Bankierët qendrorë janë gjithashtu të vetëdijshëm se një sfond i ngadalësimit të kërkesës dhe rritjes së papunësisë do të nxisin presionin politik për lehtësimin e normave. Ky është veçanërisht rasti duke pasur parasysh se Mbretëria e Bashkuar po shkon në një vit të mundshëm zgjedhor.
Huw Pill, kryeekonomist i BoE, i tha Financial Times muajin e kaluar se rënia e çmimeve totale mund të jepte një përshtypje të rreme se kërcënimi i inflacionit kishte kaluar.
Në SHBA, ku rritja ka mbetur shumë më e fortë se në Evropë, Rezerva Federale mezi është lëkundur në qëndrimin e saj se cikli i saj i rritjes së normave mund të mos ketë përfunduar dhe ata që presin lehtësim në formën e shkurtimeve do të duhet të jenë të durueshëm.
“Do të ishte e parakohshme të konkludojmë me besim se kemi arritur një qëndrim mjaft kufizues ose të spekulojmë se kur mund të lehtësohet politika. Ne jemi të përgatitur të shtrëngojmë më tej politikën nëse është e përshtatshme për ta bërë këtë,” tha Powell.
Ky hezitim pasqyron një dëshirë të Fed për të ruajtur besueshmërinë e saj duke shmangur nevojën për të ndryshuar kursin nëse presionet e çmimeve mbeten kokëfortë të larta.
Ian Shepherdson, kryeekonomist në Pantheon Economics, tha se një arsye tjetër për “marrëzinë e zgjatur” të Fed ishte shqetësimi i saj për përsëritjen e keqvlerësimit të trajektores së inflacionit, pasi u kritikua gjerësisht për dështimin për të parashikuar rritjen e çmimeve pas pandemisë. Por me aktivitetin ekonomik të vendosur në ngadalësim, zbutjen e kërkesës për punë dhe zbutjen e rritjes së pagave, Shepherdson tha se Fed tani po flirtonte me një lloj tjetër dështimi të parashikimit – duke nënvlerësuar ritmin e dezinflacionit.
Megjithatë, disa politikëbërës thonë se është ende shumë herët për të shpallur fitoren në betejën kundër inflacionit, ndërsa në SHBA, ekziston rreziku që rritja e shpejtë e kohëve të fundit mund ta mbajë inflacionin shumë të lartë.
Presidentja e BQE-së Christine Lagarde paralajmëroi këtë javë se inflacioni i eurozonës ka të ngjarë të rritet përsëri në dhjetor pasi subvencionet e qeverisë, të cilat kanë mbajtur çmimet e energjisë të ulëta, janë hequr. Në eurozonë, pjesa më e madhe e debatit tani varet nga inflacioni bazë, i cili heq çmimet e paqëndrueshme të energjisë dhe ushqimeve.
Ekonomistët thonë se përvitëzimi i tre muajve të fundit të inflacionit bazë tregon se ai tashmë ka rënë në objektivin e BQE. Por të tjerë tregojnë për faktorë të vetëm që zvarritin inflacionin – të tilla si rënia e çmimeve të paketave të pushimeve – dhe thonë se rritja e shpejtë e pagave do ta mbajë atë të lartë gjatë vitit të ardhshëm.
“Presioni publik mbi BQE-në do të rritet, veçanërisht nga vendet anëtare me borxhe të larta”, tha Jörg Krämer, kryeekonomist në huadhënësin gjerman Commerzbank.
“Megjithatë, BQE duhet t’i rezistojë presionit,” tha ai, duke parashikuar se inflacioni bazë i eurozonës do të stabilizohej në rreth 3 për qind vitin e ardhshëm.
Burimi: Financial Times/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
