‘Një filxhan kafe dhe këpucë të reja veshur’, një lidhje e jashtëzakonshme testohet në një dramë të vëllazërisë

Nga Gazeta Si - Në një apartament të këndshëm në Tiranë, të larë në dritën e zbehtë të mëngjesit, një i ri i pashëm po përgatit mëngjesin në zymtësi. Me kalimin e kohës, atij i bashkohet vëllai i tij - të dy janë binjakë identikë - dhe e dashura e vëllait të tij, e cila ndez radion dhe i udhëheq djemtë në një vallëzim të vogël të improvizuar para se të ulen rreth tryezës.

Rutina e mëngjesit që sillet mjeshtërisht nga regjisori shqiptar Gentjan Koçi në filmin “Një filxhan kafe dhe këpucë të reja veshur”, paraqet një pjesë të kënaqshme të jetës që nuk do të ishte e jashtëzakonshme nëse nuk do të ishte pa fjalë dhe vallëzimi është paksa, pafundësisht i vështirë. Dhe pastaj gruaja niset për në punë, dhe një filxhan kafeje përplaset me zhurmë në dysheme, pa asnjërin vëlla që reagon, përveçse një injorim syri.

Agim dhe Gëzim, (aktorët portugezë Rafael dhe Edgar Morais duke dhënë një performancë të bukur sinergjike) vëllezër që drejtojnë një biznes të përpunimit të drurit, kanë qenë të shurdhër që nga lindja. Si rezultat, lidhja e ngushtë që mund të presim të ekzistojë midis binjakëve identikë është akoma më e afërt; me të tjerët, ata komunikojnë me nënshkrime dhe lexim buzësh, por mes tyre ka evoluar një gjuhë private, e cila ka të bëjë më shumë me shkëmbimin e prekjes dhe shikimit sesa fjalët.

Ndërvarësia e tyre e padiskutueshme e ndërsjellë i ka mbijetuar edhe ardhjes së një të treti në skenë: e dashura e Gëzimit, Ana, (një Drita Kabashi jashtëzakonisht e ngrohtë) e cila në një film tjetër do të ishte burim konflikti apo xhelozie, është bërë pjesë e pandashme e jetës së tyre, në njëfarë mase për shkak të pranimit të përparësisë së marrëdhënies vëllazërore.

Për një kohë drama që ekziston në skenarin e ndjeshëm të Koçit vjen nga shikimi i Gëzimit dhe Agimit duke manovruar me hijeshi gjatë ditëve që, pavarësisht nga paaftësia e tyre, janë plot dhe të zënë, qoftë në punë mes tornove dhe sharrave, qoftë gjatë lojërave me letra me miqtë në lokalet me tym ose në një udhëtim të shkurtër në vendlindjen e tyre, ku pleqtë ngrenë dolli për “djemtë e fshatit” me raki dhe i presin me përqafime.

Por kjo harmoni prishet kur Agimi fillon të përjetojë simptoma të dëmtimit të shikimit. Për aq kohë sa mundet, ai e fsheh panikun e tij nga vëllai dhe nga Ana. Por shikimi i tij vështirësohet më tej dhe të tre shkojnë te një mjek, i cili zbulon një prognozë të zymtë: për disa muaj, Agimi do të verbohet në mënyrë të pakthyeshme. Së shpejti, ai ka nevojë për ndihmën e Gëzimit apo Anës edhe në punët më elementare: rruajtje, veshje, banjë.

Dëshpërimi i Agimit për pafuqinë e tij në rritje përkeqësohet nga pesha e një sekreti shtesë që ai po ia fsheh Gëzimit. Ndërkohë, tmerri i Gëzimit ndaj depresionit të përshkallëzuar të vëllait të tij shtohet nga moskuptimi i tij se pse, ndoshta për herë të parë, ai dhe Agimi nuk janë më të sinkronizuar emocionalisht.

Fakti që Koçi, në veprën e tij të dytë narrative pas “Dita zë fill” të 2017-ës, i komunikon të gjitha këto kaq qartë pa u futur në sentimentalizëm të plotë, është një dëshmi e përmbajtjes së stilit të tij. Qetësia e kinematografisë pa vëmendje të Ilias Adamis dhe ritmi i qetë dhe i gjatë i redaktimit të Myrto Karrës e lejon historinë të mbledhë fuqi nga momentet dhe ndërveprimet që ndodhin natyrshëm si frymëmarrja. Agimi frustrohet teksa përpiqet të mësojë shkrimin braille. Gëzimi shikon Anën të zhvishet në dhomën e tyre të gjumit. Ana e ngushëllon Agimin pas një shpërthimi jokarakteristik në festën e ditëlindjes së saj – një skenë kaq e vogël por pafundësisht e dhembshur, saqë të bën të të rrjedhin lotët. Ata nuk kanë gjasa të ndalojnë.

Në veçanti, prezantimi i rezervuar lejon që ngjarjet të lulëzojnë dhe të tre aktorët kryesorë janë të jashtëzakonshëm. Dhe rolet dytësore, të cilat janë portretizuar me zgjuarsi dhe bujari, janë të çuditshëm dhe me karakter, pavarësisht se ky është lloji i filmit ku nuk ka asnjë zuzar, thjesht njerëz të mirë që përpiqen të bëjnë më të mirën për njëri-tjetrin, madje - ose veçanërisht - kur fati mund t’i trajtojë disa me një dorë tronditëse të padrejtë. Megjithatë, është kimia e veçantë mes vëllezërve që e lartëson vërtet filmin.

Ngjashmëria e tyre fizike e mrekullueshme zmadhon disi ndryshimin më të vogël të humorit ose humbjen më të vogël të fazës ndërmjet tyre në një ngjarje tektonike. Dhe të kesh akses të shkurtër, por intensivisht intime në botën e përbashkët të binjakëve është gjithashtu ajo që e bën “Një filxhan kafe dhe këpucë të reja veshur” - që ndërtohet në një skenë të fundit që i jep kuptim shkatërrues atij titulli të çuditshëm - një gjetje kaq të rrallë: një tragjedi të vërtetë të eksploruar gjallërisht. Lidhja vëllazërore dhe dashuria pa kushte të ngre zemrën. /Variety/