‘Një nga më të rrallët që është parë ndonjëherë’, gjendet mozaiku që tregon Luftën e Trojës

Nga Gazeta Si - Ata e kanë quajtur një nga më të rrallat që është parë ndonjëherë dhe e cilësojnë si një zbulim të bujshëm: arkeologët kanë gjetur në Siri një mozaik të lashtë romak që përshkruan luftën legjendare të Trojës. Një vepër arti unike në llojin e saj dhe jo vetëm për shkak të subjekteve të përfaqësuara, por edhe për përmasat e saj të pabesueshme, e cila është rreth 400 metra katrorë.

Mozaiku i çmuar (dhe i madh) është një nga më të fundit të gjetur në Rastan, në Sirinë veriore. Një territor i shkatërruar nga lufta dhe që pas vitesh vdekjeje dhe shkatërrimi nga rebelët, në vitin 2018 u kthye në kontrollin e qeverisë. Falë kësaj u bë e mundur jo vetëm zbulimi, por mbi të gjitha edhe shpëtimi i kësaj vepre unike arti: grupe të armatosura u përpoqën të shisnin pjesë të mozaikut përmes rrjeteve sociale. Dështuan, për fat të mirë.

Dr. Humam Saad, drejtor i asociuar i gërmimeve në Rastan, tha se nevojitet hetim i mëtejshëm në këtë vepër të madhe arti. Deri më tani, arkeologët kanë zbuluar rreth 20 metra katrorë të mozaikut, i cili, me përmasat e tij gati 400 metra katrorë, ka shumë të ngjarë që fillimisht të ishte dyshemeja e një banje romake.

Zbulimi flet vetë. Ushtarë të armatosur me mburoja dhe shpata (me shumë emra), luftëtarë të ashpër të Amazonës që luftojnë mbi kalë, të gjithë personazhe që gjallërojnë luftën famëkeqe dhe legjendare të Trojës, e cila, më shumë se 2000 vjet më parë, pa luftën e ashpër midis grekëve të lashtë dhe popullit trojan, të cilët banonin në Turqinë e sotme.

Lufta e Trojës siç nuk e kemi parë kurrë më parë

“Ajo që kemi përpara është një gjetje e rrallë në shkallë globale”, tha drejtori i gërmimit. Dhe ai nuk mund ta përkufizonte më mirë, jo vetëm për shkak të përmasave të veprës së epokës romake, por edhe për temën në fjalë dhe praninë e detajeve që na tregojnë luftën e Trojës siç nuk e kemi parë kurrë më parë.

Midis skenave ka edhe ato në të cilat amazonet, gra luftëtare të forta dhe të pathyeshme që mendohet se kanë jetuar në Ukrainën e sotme, bashkohen në betejë së bashku me trojanët. Dhe në veçanti, është befasuese të shohësh Penthesilea dhe motrën e saj Hippolyta të përshkruara, dy nga Amazonat më të famshme ndonjëherë (kjo e fundit vdiq në duart e Herkulit në një nga 12 punët e tij). Mozaiku gjithashtu portretizon perëndinë e lashtë të detit Neptun, i përshkruar në shoqërinë e 40 të dashuruarve të tij: një paraqitje e pazakontë që nuk është ekzaminuar kurrë më parë nga arkeologët.

“Ne nuk mund të identifikojmë llojin e ndërtesës, qoftë një banjë publike apo diçka tjetër, sepse nuk kemi mbaruar ende gërmimet”, tha Dr Saad. Secili prej paneleve ishte i mbushur me gurë të vegjël me ngjyrë në formë katrore me përmasa rreth 15 cm në secilën anë. “Ka ndërtesa të tjera dhe është e qartë se mozaiku është shumë më i madh, tha Sulaf Faëakherji, një anëtar i bordit të Muzeut Nabu. - Rastani është historikisht një qytet i rëndësishëm dhe mund të jetë me interes të madh, një trashëgimi për turizmin”.