Nëse viti 2020 ishte një përrallë e zymtë e mbylljes së detyruar dhe letargjike në muzikën klasike, 2021 ka qenë viti i rizgjimit shpresëdhënës.
Gjërat që vitin e kaluar u gjykuan si thjesht të pamundura, të tilla si audienca live, këtë vit u rikthyen me zhurmë. Në ambientet në të gjithë Britaninë, koncertet e transmetuara që duhej të mësonim t’i shijonim janë zëvendësuar gradualisht nga performanca reale të drejtpërdrejta para audiencës live.
Ishte një proces në të cilin dhanë ndihmë disa institucione kulturore, e cila arriti të organizonte një sërë koncertesh për audiencën live (dhe me transmetim të drejtpërdrejtë) që në janar.
Në të kundërt, Qendra Southbank e Londrës dukej në kontrollin e një paralize të çuditshme deri në fund të majit, kur më në fund u hap përsëri për audiencat e distancuara nga shoqëria.
Ndërkohë, disa organizata rajonale, si “Snape Maltings” dhe orkestrat e Bournemouth dhe Liverpool, organizuan një seri të pasur koncertesh pjesërisht të drejtpërdrejta dhe pjesërisht në streaming. Një nga momentet kryesore të fundit të qershorit shfaqi një premierë botërore të një pjese që më vonë fitoi një çmim të Shoqërisë Mbretërore të Filarmonisë – “Koncerti i Trombonit” i interpretuar nga trombonisti kryesor i orkestrës, Peter Moore.
Pra, a mund të përmblidhet historia e muzikës klasike në vitin 2021 si “kthim paraprak në normalitet?” Jo në të vërtetë: jashtë skenës, ekziston një krizë e vazhdueshme e shkaktuar jo vetëm nga Covid, por edhe nga kufizimet kufitare, dhe nga Brexit (i cili ka pasur një efekt të thellë në muzikën klasike, të maskuar nga pandemia). Ka pasur shtyrje ose anulime të panumërta kur një solist ose dirigjent e ka gjetur veten të paaftë për të udhëtuar.
A është një “kthim paraprak në normalitet” edhe një synim i dëshirueshëm? Muzikantët më radikalë dhe menaxherët e orkestrave thonë se ne nuk duam normalitet, që do të thotë të njëjtat programe të vjetra që luhen për të njëjtën audiencë të vjetër.
Disa thonë gjithashtu se është koha që muzika klasike të bëhet më e ndërgjegjshme për mjedisin; edhe dirigjenti Simon Rattle u dëgjua të deklaronte se modeli i vjetër i turneut orkestral duhet të ndryshojë.
Në këto fronte ka pasur përparim. Nëse viti 2021 i përket ndonjë muzikanti, nuk janë kompozitorët e bardhë, përvjetorët e të cilëve janë festuar këtë vit. Është Florence Price, kompozitorja afrikano-amerikane që duhej të luftonte kundër racizmit dhe shumica e dorëshkrimeve të së cilës duhej të shpëtoheshin në kohën e duhur kur shtëpia që i përmbante do të shkatërrohej.
Këtë vit, muzika e kësaj gruaje të vendosur në heshtje, elegante, shumë të talentuar ka qenë kudo, nga Proms deri te Festivali i Edinburgut dhe në CD; Simfonitë e saj të para dhe të treta janë regjistruar nga Orkestra e Filadelfias. Është një histori inkurajuese, e cila dëshmon se ndonjëherë ka drejtësi në botë.
Si dhe një rritje e dukshme e kompozitorëve dhe interpretuesve jo të bardhë dhe femra (dirigjentet femra veçanërisht dukeshin të kudondodhura, megjithëse statistikat tregojnë se në fakt nuk ishin), pati një nxitim të vogël iniciativash të frymëzuara nga kërcënimet ndaj mjedisit, si p.sh. Orkestra e re për Tokën. Rezultatet nuk kanë qenë gjithmonë të frymëzuara, por ato me siguri vërtetojnë se muzika klasike nuk është gjëja e rralluar dhe e botës tjetër për të cilën ndonjëherë gabohet.
Në të njëjtën kohë, muzika klasike mund të ofrojë dhe anën tjetër të medaljes, në formën e kënaqësisë së pastër estetike.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.