Ka shkaktuar një rritje të mprehtë të çmimeve në tregjet e gazit, vendimi i Autoritetit Gjerman të Rrjeteve të Energjisë për të ngrirë përkohësisht certifikimin e gazsjellësit “Nord Stream 2”, tubacioni që lidh Rusinë drejtpërdrejt me Gjermaninë, duke anashkaluar Ukrainën.
Por mbi të gjitha, pavarësisht se ka karakter tekniko-formal, ai vonon hyrjen në funksionim të gazsjellësit të paktën deri në gjysmën e dytë të vitit 2022 dhe rihap të gjithë lojën gjeostrategjike për furnizimet me energji të Moskës në Evropë.
Baza e ndalimit të vendosur nga rregullatori, është mospërputhja me ligjin gjerman dhe atë të BE-së për strukturat e pronësisë dhe menaxhimit të konsorciumit “Nord Stream 2 AG”, e cila është një kompani me seli zyrtare në Zvicër.
Në fakt, legjislacioni europian parashikon të ashtuquajturin “shpërbërje”, sipas të cilit kompanitë që prodhojnë, transportojnë dhe shpërndajnë gaz, duhet të jenë subjekte juridike të veçanta. Për të kapërcyer pengesën dhe për të rregulluar, grupi rus “Gazprom”, i cili kontrollon konsorciumin, ka vendosur të krijojë një filial ‘ad hoc’ në Gjermani, i cili do të operojë pjesën gjermane të gazsjellësit.
Por procedura nuk ka përfunduar ende, transferimi i aseteve dhe punonjësve është ende në proces dhe deri atëherë “Bundesnetzagentur”, ka vendosur të pezullojë dritën jeshile.
I menjëhershëm ka qenë reagimi nga tregjet e gazit. Standardi evropian u rrit 15.2% në 94 € për megavat orë, ndërsa kontratat e së ardhmes në Mbretërinë e Bashkuar u rritën 17%.
Të dyja shifrat kanë qenë në nivelet e tyre më të larta për një muaj tashmë, mes shqetësimeve në rritje se Evropa do të përballet me mungesa të gazit natyror në dimrin e ardhshëm.
Zëdhënësit e Autoritetit të Rrjeteve, sigurojnë se procedura do të vazhdojë sapo të vihet në funksion kompania filial. Por edhe nëse sinjali i gjelbër arrin deri në afatin e detyrueshëm të fundit të janarit, certifikimi “Nord Stream 2” duhet të dorëzohet për miratim nga Komisioni Evropian, i cili ka dy muaj kohë për ta vlerësuar atë.
Dhe në atë pikë, edhe në prani të një opinioni pozitiv, pothuajse me siguri do të ketë thirrje nga vendet që kundërshtojnë gazsjellësin, kryesisht Polonia, e cila e ka konsideruar gjithmonë një kërcënim për sigurinë e Bashkimit Evropian, pasi do të rriste varësinë energjetike nga Moska.
Me kapacitet të plotë, “Nord Stream 2”, në fakt do t'i lejonte “Gazprom”-it të dërgonte mbi 55 miliardë metra kub gaz në vit në Gjermani dhe vende të tjera, duke kaluar nën Detin Baltik, duke shmangur kështu përdorimin e tubacioneve të rrugës tradicionale që kalon në Ukrainës.
Për Vladimir Putinin, ky është një projekt gjeostrategjik jetik, deri në atë pikë sa disa herë kreu i Kremlinit e ka lidhur rritjen e eksporteve të gazit në Evropë me miratimin e “Nord Stream 2”. Në të vërtetë, kreu i Kremlinit ka provuar gjithashtu për të qetësuar evropianët nga frikësimi i diktatorit bjellorus Aleksandr Lukashenko, i cili përballë sanksioneve të reja të vendosura nga BE-ja për shkak të krizës së emigracionit, kërcënoi se do të ndërpresë furnizimin me gaz rus që kalonte në vendin e tij. Një kërcënim që Putini e stigmatizoi, duke thënë se Lukashenko kishte folur me zemërim.
Por veprimet e presidentit rus janë po aq shqetësuese. Sipas autoriteteve ukrainase, padyshim një palë në mosmarrëveshje, sepse të drejtat e tranzitit janë një burim i domosdoshëm i valutës së huaj për vendin, Putin në fakt po shantazhon Evropën.
Yuriy Vitrenko, kreu i “Naftogaz”, adinistratori shtetëror i Kievit, akuzoi “Gazprom”-in se po përdor mashtrime ligjore për të anashkaluar rregullat evropiane të konkurrencës, duke "tallur me Bashkimin Evropian". Në të njëjtën linjë janë edhe polakët.
Pawel Majevski, i cili drejton kompaninë publike të gazit në Poloni, e quajti vendimin gjerman një "shenjë të mirë për Evropën", pasi "nuk është e mundur të certifikohet një filial i ‘Nord Stream 2 Ag’ si një operator i pavarur i gazsjellësit".
Në lojën e re, Shtetet e Bashkuara mbeten të heshtura për momentin. Uashingtoni e ka kundërshtuar “Nord Stream 2” prej vitesh. Por korrikun e kaluar, administrata Biden kishte marrëdhënie të mira me Gjermaninë, duke vendosur të mos rinovonte sanksionet ekstraterritoriale, të vendosura nga Trump dhe që ndëshkonin çdo kompani të huaj të përfshirë në projekt. Në fakt, ishte një dritë jeshile.
Por vendimi i “Bundesnetzagentur”, ka pasoja edhe në situatën e brendshme politike gjermane dhe mund të jetë një faktor përçarës në negociatat e vazhdueshme për një koalicion të ri qeveritar midis SPD-së, Të Gjelbërve dhe Liberalëve.
Socialdemokratët, në fakt, kanë qenë gjithmonë mbrojtësit më të fortë të “Nord Stream 2”, një projekt i nënshkruar nga kancelari Gerard Schröder, i cili tani është edhe president i konsorciumit. Por Të Gjelbrit dhe Liberalët e kanë kundërshtuar gjithmonë dhe dje dy partitë e kanë mirëpritur ngrirjen e certifikimit.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.