Ndodh shpesh që fëmijët e parë të rriten më shpejt sesa duhet, kjo sepse vjen në jetë një fëmijë tjetër dhe nuk janë më fëmijë të vetëm dhe si një bonus, ato marrin detyra të reja dhe kalojnë situata që për to mund të jenë të pakëndshme.
Një studim i bërë nga “YouGov” në Britani ka treguar se fëmijët më të mëdhenj janë kryesisht më të përgjegjshëm se vëllezërit e motrat e tyre më të vegjël. Kjo pasi prindërit e tyre shpesh presin shumë nga to.
Prindërit e dinë se ata mund të mbështeten tek fëmijët e tyre më të mëdhenj dhe jo gjithmonë e vërejnë se ata mund të jenë të lodhur duke pasur përgjegjësi të vazhdueshme. Frazat “Ju jeni vetë një i rritur dhe duhet të veproni në përputhje me rrethanat” ose “Ju jeni më i rritur dhe duhet të ndihmoni, jo të jeni problem” janë me të vërtetë të njohura për shumicën e fëmijëve më të rritur.
Psikologe Tamekia Reece thotë se prindërit shumë herë ju thonë fëmijëve të parë se duhet të bëjnë kujdes sa herë që ju thonë fëmijëve se duhet të sillen mirë sepse janë model për fëmijët e tjerë.
Kjo bën që fëmijët e parë të jenë të kujdesshëm me ato që thonë ose bëjnë. Sepse fëmijët më të vegjël mund të mësojnë sjelljen “e gabuar”. Kjo është arsyeja pse fëmijët pushojnë së qeni fëmijë shumë herët dhe ata rriten të jenë perfekt.
Frika e humbjes së respektit për vëllain ose motrën e tyre të vogël bën që më i madhi të dëshirojë t’i ndihmojë në detyrat e shtëpisë së tyre në matematikë, punët e shtëpisë dhe gjëra të tjera.
“Pastaj fëmijët më të mëdhenj fitojnë aftësitë drejtuese dhe të vegjlit jo.” thotë Reece.
Por të jesh gjithmonë i fortë është e vështirë. Çdo fëmijë i parë ka pasur ndoshta një moment kur ata dëshironin të kishin një vëlla ose motër më të madh, të relaksoheshin dhe vetëm të jetonin jetën e tyre.
“Unë jam 10 vjet më e madhe se vëllai im. Kam kaluar të gjithë fëmijërinë time duke bërë kujdestaren e fëmijëve, duke larë, duke pastruar dhe madje mësova të gatuaj. Tani, unë jam 25 vjeçe, jam beqare dhe nuk dua të kem fëmijë.” thotë Reece.
Ajo thotë gjithashtu se fëmija më i madh shihet gjithmonë si fajtor, në çdo rast.
Nëse fëmijët debatojnë ose bëjnë diçka të gabuar së bashku, zakonisht fajin e ka më i madhi.
“Është me të vërtetë e padrejtë kur të dy fëmijët bëjnë diçka të gabuar dhe prindërit fajësojnë fëmijën më të madh.” tha Reece.
Jennifer Pendley, psikologe dhe pediatre thotë që prindërit duhet të jenë shumë të kujdesshëm dhe të mos marrin anë në konflikte. Përndryshe, njëri nga fëmijët do të mësohet të ruhet gjatë gjithë kohës dhe tjetri do të fajësohet gjithmonë.
Ajo thotë se shprehje të llojit “ai është më i vogël, ti duhet të sillesh mirë” është diçka që do të ndikojë shumë keq në psikologjinë e të dy fëmijëve.
Sigurisht, fëmijët do të konkurrojnë dhe kjo është në rregull. Por të dy fëmijët kanë nevojë për mbështetjen e prindërve të tyre. Ata duhet ta dinë që duhen njësoj dhe prindërit duhet të vlerësojnë përpjekjet e fëmijës së tyre më të mëdhenj për të qenë të durueshëm me fëmijët më të vegjël.
“Ndonjëherë, prindërit japin ndëshkime më të ashpra për disa fëmijë dhe më të lehtë për të tjerët. Ata kanë kërkesa të ndryshme për shkak të moshave ose gjinive të ndryshme. Me fjalë të tjera, prindërit zgjedhin të preferuarit e tyre.” tha Pendley.
Një studim i kryer nga Universiteti Cornell tregoi se 70% e nënave ishin në gjendje të emëronin një fëmijë që e donin më shumë. Është interesante që vetëm 15% e fëmijëve mendonin se nënat e tyre i duan njësoj.
Në të ardhmen, kjo mund të ketë një ndikim të madh në vetëvlerësimin e fëmijës “më pak të dashur”. Në vitet e tyre të adoleshencës, ka më shumë të ngjarë të kenë zakone të këqija. Përveç kësaj, tensioni midis fëmijëve rritet nëse njëri prej tyre është i dashur më pak (ose nëse ata ndihen kështu).
Nëse prindërit lavdërojnë një fëmijë për sukseset që fëmijët e tjerë nuk kanë, ata duhet të shënojnë edhe gjërat e mira që kanë. Të gjithë janë të mirë me diçka dhe jo aq të mirë me diçka tjetër dhe është krejt normale.
Gjithashtu, fëmijët më të mëdhenj kanë nevojë për hapësirën e tyre private si provë e faktit se kur lind një fëmijë i ri, ata nuk humbin asgjë nga ato që kishin. Kur fëmijëve më të mëdhenj u duhet të ndajnë lodrat e tyre të preferuara ose shtratin e tyre, u duket një dëm i madh në privatësisë e tyre.
Gjithkush duhet të ketë vendin e vet ku janë vetëm gjërat e tij. Bëhet fjalë për respektimin e kufijve të tyre dhe të njerëzve të tjerë, gjë që e bën më të lehtë komunikimin me njerëzit e tjerë. Një person që nuk ka hapësirën e vet private nuk do të kuptojë kur njerëzit e tjerë i përdorin ato.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
