Ngjarje

10 tërmetet më të fuqishme në historinë e Shqipërisë

Profesor doktor Eduard Sulstarova është një prej hartuesve të hartës më të fundit sizmike të Shqipërisë, e cila në vitin 2013 u bë për herë të parë pas 34 vjetësh me vulë të Akademisë së Shkencave. Kjo hartë është monografi me 4 bashkautorë dhe ka dalë nga studimi i gjerë disavjeçar “Sizmiciteti, sizmotektonika dhe vlerësimi probabilitar i rrezikut sizmik në Shqipëri”, i cili është një studim që përmban zonimin e ri sizmik në përputhje me metodologjinë e kohës. Harta e vitit 1979 nuk i përmbushte më kërkesat e kohës, ndaj ishte domosdoshmëri hartimi i një tjetër harte të ndërtuar me standarde dhe parametra europianë, që mund t’u shërbejë ndërtuesve për të ngritur vepra antisizmike. Me studimin e ri, Shqipëria ka 12 harta për spektra të ndryshëm. Aty përfshihen 9 zonat e burimeve sizmike në vendin tonë.

Prof.Dr.Eduard Sulstarova

Sipas hartuesve të këtij studimi Shqipëria përcaktohet si një nga vendet me veprimtari sizmike, ndër më të lartat në Europë, pasi rreziku nga tërmetet është gjithnjë prezent në të gjithë territorin. Ekspertët, duke vlerësuar këtë risk, kanë arritur në përfundimin se çdo 5 vjet mund të ndodhë një tërmet i fuqishëm mbi 7 ballë dhe çdo dhjetë vjet një tërmet mbi 8 ballë.

Por cilat janë rastet më të rënda kur vendi ynë është tronditur nga lëkundjet sizmike?

Ju njohim me 10 tërmetet më të fuqishme në historinë e vendit tonë, tërmete që në disa raste kanë shkaktuar faqtkeqësi të mëdha te shqiptarët.

1851, 17 Tetor

Rrethi i Beratit goditet nga një tërmet i fuqishëm me pasoja të rënda. Mbi 400 të vdekur dhe shkatërrime të shumta në ndërtesa. Plasaritje të mëdha, rrëshqitje toke dhe pluhur me squfur.

1855, Korrik-Gusht

Shkodra ndien lëkundje të forta që shkaktojnë shkatërrimin e Bushatit, Jubanit, Kozmaçit, Vaut të Dejës dhe fshatra të tjerë në Shkodër, Karme, Dushan, Toplane dhe Bruç. çarje të mëdha në tokë.

1919, Dhjetor 22

Leskovik-Konicë, tërmet 6.1 ballë i shkallës Rihter. Shumë shtëpi të shkatërruara në kufijtë shqiptarë si dhe në fshatrat grekë Isboros, Plavoli, Belthonsi dhe Kapaztiko. I gjithë rajoni i shkatërruar. Jo viktima.

1920, Dhjetor 18

173 shtëpi të shkatërrura në Elbasan dhe dhjetëra persona plagosen. Pasojat e tërmetit me epiqendër në Elbasan më së shumti u ndjenë në Peqin ku 14 persona humbën jetën dhe 300 të tjerë u plagosën rëndë.

1921, Mars 30

Nuk ka të dhëna për dëme në njerëz, por dhjetëra shtëpi janë shkatërruar në Peshkopi dhe Dibër (Maqedoni).

1948, Gusht 27

Nënshkodra preket nga tërmeti 5.5 ballë. Dëmtime serioze të shtratit të lumit Buna dhe në qytetin e Shkodrës. Dëmet më të mëdha raportohen në Trush (1 i vdekur dhe 27 të plagosur). Shkatërrime objektesh ka pasur edhe në Oblike e Barbullush.

1959, Shtator 1

Shkatërrime në Lushnjë, Fier, Rrogozhinë, Peqin, Kuçovë dhe Berat. Në total 944 shtëpi të shkatërruara. Kryesisht në Karbunarë të Lushnjës. Dëmtime të mëdha në objekte industriale, shkolla, spitale dhe objektet kulturore.

1967, Nëntor 30

Librazhd-Dibër, 6.6 ballë. Dëme të mëdha në 13 lokalitete dhe 177 fshatra. Së bashku me Maqedoninë e prekur nga tërmeti, raportohen 6,336 ndërtesa të shkatërruara. Raportohet për 12 të vdekur dhe 174 të plagosur.

1976, Prill 15

Tërmeti 8 ballë godet Shkodrën, duke shkaktuar viktima dhe dëmtime të mëdha. Fatkeqësisht, 40 persona humbën jetën në Shkodër-Lezhë. U dëmtuan 17 118 shtëpi e objekte social-kulturore.

1988, Janar 9

Lëkundje të shpeshta në Tiranë me dëme materiale. Pasojat kryesore në fshatrat Arbanë dhe Petrelë


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë